Pszenica ozima

Pszenica ozima

Pszenica ozima należy do najważniejszych roślin użytkowych uprawianych w Polsce. Jak pokazują dane statystyczne z ubiegłych lat, udział pszenicy ozimej w rocznych zasiewach rośnie, a wraz z nim wzrasta zapotrzebowanie na dobrej jakości odmiany pszenicy ozimej. Takie właśnie odmiany pszenicy oferuje firma Syngenta. Dzielą się one na trzy kategorie: pszenica jakościowa, pszenica chlebowa oraz pszenica elitarna. Charakteryzują się one wysokimi parametrami jakościowymi, dzięki czemu cieszą się dużą popularnością wśród rolników. Jednocześnie jest to jedno z najbardziej wymagających zbóż. Jak uzyskać maksymalny plon?

Pszenica ozima – najważniejsze wymagania

Odmiany pszenicy ozimej firmy Syngenta cechują się odpornością na wyleganie i zdrowotnością. Różnią się nieco terminami siewu i czasem rozwoju, dzięki czemu rolnicy i agrotechnicy mogą dobrać odpowiednią odmianę pszenicy, najlepiej nadającą się do uprawy na danym obszarze Polski, dostosowaną do długości okresu wegetacyjnego i średnich temperatur. Właściwości poszczególnych odmian pszenicy ozimej określają ich przeznaczenie i największą przydatność w sektorze produkcji. Do utworzenia odmian o wysokim potencjale plonowania przyczynił się sztab specjalistów, a jakość tych odmian była sprawdzana nawet z najbardziej ekstremalnych warunkach. Wszystko po to, by zmaksymalizować produktywność i zwiększyć opłacalność uprawy pszenicy ozimej.

Pszenica ozima ma duże wymagania glebowe. Zaleca się ją uprawiać na podłożach kompleksu pszennego, bardzo dobrego i dobrego, klasy bonitacyjnej od I do III b. W gorszych typach gleb słabiej plonuje lub może być bardziej narażona na mróz. Słabsze podłoża wymagają intensywnego, a przy tym zrównoważanego nawożenia. Gatunek potrzebuje dużo azotu. Optymalne pH oscyluje w granicach 5,5-7,5. Uprawa pszenicy ozimej zwykle poprzedzona jest wykonaniem analizy gleby. Dobrym przedplonem są rośliny bobowate oraz rzepak. Pszenicy nie powinno się uprawiać w monokulturze, a także nie wolno siać jej po innych zbożach. Brak przerw w uprawie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób i szkodników.

Uprawa pszenicy ozimej – siew

Termin siewu zależy od rejonu. Przyjmuje się, że na północnym wschodzie pszenica ozima powinna być wysiewana w okolicach 16 września, na południowym zachodzie do 16 października. Jednakże gatunek wyróżnia się elastycznością terminu siewu w porównaniu z innymi zbożami ozimymi. Kluczowe jest, aby zboże weszło w okres zimowego spoczynku w fazie krzewienia [BBCH 24-25], z dobrze uformowanym systemem korzeniowym. Silnie krzewiące się odmiany pszenicy ozimej wysiewa się w ilości 100-140kg/ha, średnio krzewiące 140-190kg/ha, a słabo krzewiące 180-230kg/ha. Prawidłowa głębokość siewu wynosi od 2 do 4cm.

Pszenica ozima – najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne

Jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych, które mają bezpośredni wpływ na plon jest nawożenie. Dostosowuje się je do zasobności gleby (na podstawie analizy). Szacuje się, że do wyprodukowania 1t ziarniaków potrzeba średnio 22-30kg azotu, 22kg potasu, 12kg fosforu, 6kg tlenku wapnia i 6kg tlenku magnezu. Gatunek jest szczególnie wrażliwy na niedobór potasu i fosforu. Oba typy nawozów stosuje się przedsiewnie, bez podziału dawek. Za to azot najczęściej wprowadza się na raty – pierwszą dawkę wczesną wiosną, drugą w fazie strzelania w źdźbło, trzecią w czasie kłoszenia. Ostatni zabieg wpływa na zwiększenie zawartości białka w ziarnie. Uprawa pszenicy ozimej nie powinna ograniczać się do aplikacji nawozów z makroelementami. Najważniejsze mikroelementy to mangan, cynk i miedź. Zaleca się dostarczać je roślinom dolistnie. Dodatkowo pszenicę ozimą warto nawozić dolistnie fosforem w fazie nalewania ziarna. Plantacje pod pszenicę są z reguły regularnie wapnowane. Zabieg powinno się wykonywać jesienią – przedsiewnie, gdyż nie można tego łączyć z innym nawożeniem. Popularnym rozwiązaniem jest m.in. stosowanie wapna węglanowo-magnezowego. Pszenica ozima słabo „broni się” przed zachwaszczeniem. Dlatego pierwsze zabiegi wykonuje się jeszcze jesienią. W słabo rozkrzewionych i słabo przezimowanych plantacjach warto wykonać wiosenne bronowanie. Ponadto zaleca się stosowanie preparatów przeciwko wyleganiu oraz regulatorów wzrostu.

Choroby i szkodniki pszenicy ozimej

Pszenica ozima jest narażona na różnorodne choroby, które pośrednio lub bezpośrednio powodują straty w plonie. Do najgroźniejszych zalicza się brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rdzę żółtą, septoriozę paskowaną liści, septoriozę plew, a także łamliwość podstawy źdźbła. Patogeny wywołujące powyższe choroby mogą ograniczać plonowanie nawet o 1/3. Ze szkodników należy przede wszystkim zwalczać mszyce, szczypionkę zbożową, szczypionkę błękitek oraz pryszczarka zbożowego. No najważniejszych profilaktycznych działań przeciw agrofagom zalicza się stosowanie płodozmianu, zaprawianie nasion, wybór optymalnych odmian i terminu siewu, a także prawidłowe wykonywanie zabiegów agrotechnicznych. Wspomaganie jej specjalnie skomponowanymi nowoczesnymi środkami ochronny, takimi jak fungicydy, czyli środki grzybobójcze, herbicydy czy środki chroniące przed szkodnikami, znacznie procentuje w plonach.

Uprawa pszenicy ozimej może być wysoko opłacalna, ale wymaga pewnych inwestycji i pracy. W tym przypadku nie opłaca się oszczędzać, a tym bardziej bagatelizować pojawiających się problemów.