BOXER 800 EC - Selektywność herbicydów
Czego unikać, a czego bać się nie trzeba...
Stosując środki chwastobójcze chcemy uzyskać zamierzony cel zwalczania niepożądanej roślinności. Oczekujemy pełnej selektywności, czyli uniknięcia jakichkolwiek uszkodzeń rośliny uprawnej. Dla większości herbicydów, selektywność jest efektem naturalnej zdolności rozkładania substancji czynnej do nietoksycznych związków chemicznych, całkowicie obojętnych dla rośliny uprawnej. Na wydajność tego procesu mają wpływ różne czynniki, należą do nich miedzy innymi: cechy odmianowe, przebieg pogody, czy też wartość stanowiska. Dlatego też, wszystkie zabiegi agrotechniczne powinny być wykonywane umiejętnie, a przede wszystkim zaplanowane i wykonane z uwzględnieniem warunków uprawy np. rodzaju gleby, możliwych spadków temperatur, faz rozwojowych rośliny etc.
Czas aplikacji / faza rozwojowa
Im młodsza roślina tym łatwiej znosi warunki stresowe. Ma również więcej czasu na odbudowanie i zregenerowanie, dlatego też, zabieg wykonany we wczesnych fazach rozwojowych nie ma negatywnego wpływu na plon. W przypadku roślin zbożowych do fazy rozpoczęcia krzewienia nie rozwijają się części generatywne, więc nawet wywołanie stresu w tej fazie nie przekłada się na uszkodzenie kłosa. Każdy zabieg odchwaszczania powinien zostać wykonany w miarę możliwości jak najszybciej. Dłuższy dzień i wyższa dobowa temperatura w okresie wczesnej jesieni, sprzyja szybszemu regenerowaniu się rośliny. Herbicydy aplikowane we wczesnych fazach rozwojowych dostają się do rośliny w mniejszych ilościach – ze względu na mniejszą masę rośliny.
Preparat dostaje się w większości do gleby, czyli miejsca docelowego dla większości herbicydów jesiennych.
Selektywność lokacyjna
Selektywność lokacyjna odnosi się głównie do herbicydów o działaniu rezydualnym, czyli odglebowym. Herbicydy tego typu pobierane są przez kiełkujące części wschodzących roślin, a substancja czynna zostaje pobrana przez młody chwast, całkowicie go eliminując. Efektem ubocznym tego typu działania może być pobranie substancji czynnej przez roślinę uprawną, jednak dzieje się tak tylko w przypadku, gdy wschodzące ziarniki nie zostały przykryte. Faktem jest, że główna dawka herbicydów zostaje na powierzchni gleby lub przemieszcza się w niewielkim stopniu w jej profilu. Typowy wysiew ziarniaków zbóż na głębokość 3-5 cm w pełni chroni roślinę zbożową przed działaniem herbicydów.
Dawka preparatu
Ilość substancji czynnej, która musi być zdezaktywowana odgrywa ogromną rolę w selektywności herbicydu. Dawki preparatów do odchwaszczania rejestrowane są zgodnie z zasadą utrzymania pełnej selektywności. Do obrotu dopuszczone są tylko te produkty, które są całkowicie obojętne dla rośliny uprawnej, nawet przy zastosowaniu podwójnej, maksymalnej zarejestrowanej dawki herbicydu. Unika się w ten sposób fi totoksyczności w przypadku nałożenia herbicydu na uwrociach lub nałożenia w przypadku źle rozmierzonych przejazdów opryskiwacza. Wiele herbicydów wykazuje doskonałe zwalczanie chwastów przy niższych dawkach. Wyższe dawki odnoszą się tylko do chwastów trudniejszych do zwalczenia. Przykładem może być rejestracja herbicydów zwalczających miotłę zbożową oraz wyczyniec polny. Dla skutecznego zwalczania wyczyńca konieczne jest zastosowanie najwyższej dawki, zaś w przypadku zwalczania miotły zbożowej skuteczna dawka jest czasami o kilkadziesiąt procent niższa. Wiąże się z tym oczywiście selektywność dla rośliny uprawnej. Warto więc sprawdzać w jakich dawkach rekomendowane są herbicydy do zwalczania poszczególnych gatunków. Jeżeli informacji tych nie ma w etykiecie producenta, warto zasięgnąć opinii przedstawiciela producenta.
Objawy niepełnej selektywności herbicydów
Skuteczność preparatów herbicydowych oparta jest na różnych mechanizmach działania. Widocznym efektem działania substancji czynnej są różnego rodzaju objawy, które prowadzą do zniszczenia chwastu np. zatrzymanie wzrostu, deformacje, przebarwienia. W przypadku, gdy na polu zostaną zauważone niepokojące objawy na roślinie uprawnej znajomość mechanizmu działania herbicydu pozwala na ocenę, czy czynnikiem powodującym stres był zabieg chwastobójczy, czy przyczyn stresowych należy doszukiwać się u innego źródła. Powodem pogorszenia stanu plantacji mogą być również zachwiane warunki wodno-powietrzne w glebie, ograniczona dostępność składników pokarmowych, czy też porażenia przez szkodniki i patogeny grzybowe. W wielu przypadkach rolnik nie dostrzega występowania obniżonej selektywności w uprawie. Część źle zastosowanych herbicydów powoduje zmiany niewidoczne przy pobieżnej ocenie. Nadmierna zieloność łanu, połączona z zatrzymaniem wzrostu, czy też nadmierne krzewienie rośliny są często odbierane pozytywnie dla przebiegu wegetacji.
Najbardziej spektakularnym, ale często niegroźnym rodzajem ograniczenia selektywności jest przebarwienie rośliny uprawnej. Fitotoksyczność ta związana jest zwykle z niemożliwością rozłożenia zbyt szybko wchłoniętej dawki herbicydu. Roślina nie może zdezaktywować natychmiast substancji czynnej i w miejscu jej większego nagromadzenia powstają widoczne objawy zmiany koloru. Zwykle przemijają one szybko, nie wpływając negatywnie na przebieg dalszych faz rozwojowych czy też redukcji plonowania.
Z tym mechanizmem nie jest związane zatrzymanie wzrostu i rozwoju rośliny. Plamy ustępują w miarę zmniejszenia się stężenia substancji czynnej, a roślina pobudzona działaniem stresującym szybko nadrabia straty. Stres ustępuje tym szybciej, im lepsze warunki wegetacji panują w okresie aplikacji herbicydu.
Warto jeszcze raz na koniec podkreślić, że bezdyskusyjnie herbicydy pozytywnie wpływają na plon, nawet jeżeli presja chwastów nie jest najwyższa. Lata badań i wynikające z nich precyzyjne zalecenia powodują, że postępowanie zgodnie z nimi minimalizuje ryzyko obniżenia selektywności. W przypadku gdy na skutek niespodziewanego splotu niekorzystnych warunków dojdzie do fitotoksyczności, należy zachować spokój, gdyż udowodniono, że w wielu przypadkach roślina jest w stanie zminimalizować stres bez wpływu na plon.
Boxer 800 EC – bezpieczny dla plantacji zbożowej
Selektywność preparatu Boxer jest kombinacją selektywności metabolicznej w połączeniu z selektywnością lokacyjną wspartą ograniczeniem rekomendowanej dawki. Selektywność metaboliczna jest zapewniona przez zdolność dezaktywacji przez rośliny zbożowe prosulfokarbu do nieaktywnych związków w dużo szybszym czasie niż są to w stanie zrobić rośliny chwastów. Enzym glutation-S-transferazy (GST) jest odpowiedzialny za ten metabolizm, a rośliny zbożowe zawierają większą jego ilość niż wrażliwe chwasty. Substancja czynna preparatu Boxer wykazuje ograniczone przemieszczanie w glebie. Ziarniaki umieszczone na głębokości 3-5 cm znajdują się w bezpiecznym położeniu, bez kontaktu z substancją czynną, co zapewnia drugi tor selektywności. W uprawach zbożowych, w niektórych krajach Europy, produkt Boxer zarejestrowany jest w dawce 5l na ha. Oznacza to, że jego selektywność była pozytywnie oceniona w dawce podwójnej (10l na hektar). Rekomendowana w Polsce dawka 2 litrów na ha z całą pewnością jest bezpieczna dla plantacji zbożowej.