Nawożenie roślin uprawnych – kalendarz

Nawożenie zbóż czy innych roślin uprawnych to jeden z kluczowych elementów pozwalających na regularne uzyskiwanie plonów. Zaniedbania w tym przypadku mszczą się bardzo szybko i to nie tylko na ilości zbiorów, ale nierzadko również na ich jakości. Dlatego odpowiednie terminy nawożenia to jeden z głównych punktów w kalendarzu każdego rolnika. Jak stosować nawozy organiczne i mineralne?

Optymalne ilości składników pokarmowych - ogólne zasady stosowania nawozów organicznych i mineralnych

Potrzeby pokarmowe zbóż ozimych i wszystkich innych grup roślin są indywidualne. Jednocześnie dawka zastosowanego składnika powinna uwzględniać zasobność gleby. Dlatego nawożenie zbóż ozimych, rzepaku, warzyw i innych upraw powinno być poprzedzone analizą gleby, dzięki której można oszacować aktualną dostępność składników pokarmowych. Warto także znać ogólne zasady:

• Rośliny ilościowo większość składników pobierają w konkretnych fazach rozwoju, zwłaszcza w okresie wiosennej wegetacji. Trzeba je znać, aby zdecydować się na przykład na zwiększenie nawożenia. Stosowanie nawozów w dawkach ogranicza straty składników pokarmowych, np. na skutek wymywania i unieczynniania. Częściej dochodzi do tego na glebach lekkich.
• Obornik to doskonałe źródło materii organicznej. Regularne stosowanie, np. raz na kilka lat, powoduje znaczące ograniczenie nawożenia mineralnego. Przy braku nawożenia organicznego częściej występuje niekorzystne zjawisko "zmęczenia gleby".
• W przypadku uszkodzenia korzeni, np. przez szkodniki glebowe, zaleca się przeprowadzenie nawożenia regenerującego - dolistnego.
• Jesienne stosowanie niektórych nawozów, np. potasowych przygotowuje formy ozime do nadejścia okresu chłodów.

Nawożenie zbóż ozimych i jarych – jak wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu roślin?

Zboża, jako podstawa wyżywienia w naszym kraju, zajmują największą powierzchnię uprawną i mają bardzo dobrze opracowane zalecenia nawozowe. W ich przypadku dawkowanie zależy od zasobności gleby w składniki mineralne i jej rodzaju oraz od uprawianego gatunku.

W przypadku pszenicy ozimej 40 do 50% dawki azotu aplikuje się na początku procesu wegetacji roślin. W fazie strzelania w źdźbło wysiewa się kolejne 30-40%, zaś resztę przed okresem kłoszenia.

Pszenica jara to 60% dawki aplikowanej przedsiewnie i 40% dawki w fazie strzelania w źdźbło. Całkowita dawka azotu w przypadku pszenicy jarej nie powinna przekraczać 60 kg na hektar. Duże dawki azotu można dzielić na trzy do czterech części.

Pszenżyto ozime nawozi się trzema dawkami nawozu azotowego, podobnie jak pszenicę ozimą. Pierwszą dawkę (do 40%) należy aplikować wiosną, na początku wegetacji. Kolejną – w fazie strzelania w źdźbło. W przypadku upraw, w których skracano słomę, na początku kłoszenia zaleca się dodatkową aplikację nawozu w ilości takiej, jak w drugim zabiegu.

Jęczmień ozimy najlepiej nawozić w dwóch dawkach. Pierwszą z nich, od 50 do 60% azotu, w momencie rozpoczęcia wegetacji, przy czym nie więcej niż 60kg/ha jednorazowo, resztę zaś w fazie strzelania w źdźbło.

W przypadku jęczmienia jarego należy stosować dwie dawki: pierwszą, około 60%, na tydzień do półtora przed siewem, natomiast pozostałe 40% już w fazie krzewienia. Jęczmień browarny powinien być nawożony wyłącznie przedsiewnie.

Żyto: przedsiewnie można zaaplikować 10 kg azotu na hektar. Pogłównie daje się zazwyczaj dwie dawki azotu – pierwszą w momencie rozpoczęcia wegetacji i drugą w fazie strzelania w źdźbło. Jeśli jednak całkowita dawka azotu na hektar ma nie przekroczyć 50 kg, to całość dawki można zaaplikować jednorazowo na początku wegetacji.

U owsa aplikuje się od 50 do 60% dawki przedsiewnie, zaś resztę w fazie strzelania w źdźbło.

W przypadku nawożenia azotem należy pamiętać, że nadmierne odżywienie roślin jest także niekorzystne. Zwiększa podatność upraw na uszkodzenia mechaniczne, mróz, szkodniki i choroby.

Nawożenia fosforem i potasem - jak poprawić stan odżywienia roślin?

W przypadku nawożenia mineralnego nawozy fosforowe i potasowe zazwyczaj podaje się w jednej dawce, aplikowanej do gleby jeszcze przed siewem i wymieszanej z glebą. Z kolei nawożenie azotem w formie mineralnej wymaga stosowania podzielonych dawek, co pozwala na zaspokojenie zapotrzebowania roślin na ten pierwiastek w kluczowych dla ich rozwoju momentach i ogranicza jego straty na skutek wymywania przez wody opadowe. Przyswajalny fosfor zwiększa pobudzenie roślin do kwitnienia, potas zaś do tworzenia silnego systemu korzeniowego, a u zbóż ozimych do krzewienia jesiennego.

Najbardziej przyswajalne formy fosforu występują w glebach o odczynie obojętnym, a potasu na glebach obojętnych i zasadowych. Dobrze przyswajalne składniki pokarmowe działają szybciej.

Niezbędne składniki pokarmowe w uprawie kukurydzy

W uprawie kukurydzy przedsiewnie aplikuje się od 30 do 50% dawki nawozu, najlepiej mocznika, ponieważ w początkowej fazie wzrostu rośliny mają małą efektywność pobierania związków azotu. Ta wzrasta dopiero od fazy 4-5 liści. Pozostałą część nawozu, wyłącznie mocznika, wysiewa się przed uzyskaniem przez roślinę 30-40 cm wysokości (faza 14-17). Użycie saletry amonowej w tej fazie wywołuje często poparzenia liści.