W jakich warunkach nie należy skracać pszenicy?

Skracanie zbóż, takich jak np. pszenica oraz niektórych innych roślin uprawnych to jeden z podstawowych zabiegów stosowanych w nowoczesnej agrotechnice. Korzyści, jakie daje to nie tylko ograniczenie wylegania dojrzewających roślin, ale także lepsze przezimowanie skracanych roślin. Żeby jednak skracanie przyniosło pożądany efekt, musi być ono wykonane z użyciem środków dopasowanych do fazy rozwojowej roślin oraz do warunków pogodowych. Dlatego dobrze jest wiedzieć, kiedy nie wolno wykonywać skracania, by nie doprowadzić do niepożądanych skutków.

Cele wykonywania zabiegu skracania

Skracanie pszenicy, szczególnie rosnącej w intensywnej uprawie, jest zabiegiem koniecznym głównie ze względu na konieczność ograniczenia wylegania roślin. Zastosowanie odpowiedniego regulatora wzrostu nie tylko zmniejsza długość źdźbła, ale także je wzmacnia i usztywnia, a ponadto pobudza rozwój pędów bocznych. Obecnie, w intensywnej uprawie pszenicy ozimej zaleca się dwa zabiegi skracające. Pierwszy można przeprowadzić jesienią na silnie wybujałych plantacjach w fazie krzewienia roślin (BBCH 23) lub na wiosnę z użyciem np. preparatów zawierających chlorek chloromekwatu CCC. Następny zabieg wykonuje się w momencie, kiedy roślina bardzo przyspiesza swój wzrost i następuje oddzielanie się drugiego kolanka. Drugi zabieg wykonuje się z użyciem środków zawierających np. trineksapak etylu – ma to na celu ograniczenie działania auksyn, co przy jednoczesnym ograniczeniu wzrostu części nadziemnej silnie stymuluje rozwój korzeni. Skracanie pszenicy jarej zalecane jest przede wszystkim przy wysokim nawożeniu azotem.
W okresie wydłużania się źdźbła można zastosować też preparaty zawierające etefon, przy czym wykonania zabiegu tą substancją nie można opóźnić, ponieważ zastosowany w fazie, kiedy widoczne są pierwsze ości (BBCH 49) może doprowadzić do sterylizacji kwiatów, a tym samym do utraty plonu ziarna.

W jakich fazach rozwoju rośliny nie można wykonywać zabiegu?

Dostępne obecnie na rynku preparaty pozwalają na wykonywanie zabiegów skracania w różnych fazach rozwoju pszenicy, jednak trzeba ich użyć tak, by były one jednocześnie efektywne i nie doprowadziły do nieprzewidzianych, negatywnych skutków.

Kluczowymi czynnikami, które powodują, że skracanie pszenicy będzie skuteczne, jest temperatura w czasie zabiegu oraz inne warunki pogodowe, szczególnie nasłonecznienie. Chlorek chloromekwatu (CCC) jest skuteczny już od 5ºC i nie wymaga przy tym silnego nasłonecznienia.
Triazole można stosować od 8ºC, ponadto wymagają one niewielkiego nasłonecznienia. Preparaty zawierające trineksapak etylu i proheksadion wapnia lepiej i szybciej działają w warunkach większego nasłonecznienia w czasie zabiegu skracania oraz temperatur nie niższych niż 10ºC przez kilka godzin w ciągu dnia, przez okres tygodnia.
Z kolei preparatów zawierających etefon nie można stosować na mokre lub chore rośliny, nie przed spodziewanym opadem deszczu. Preparatów zawierających etefon ponadto nie wolno stosować, jeżeli wcześniej został wykonany zabieg z użyciem herbicydów zawierających inhibitor ALS.