Uprawa przedsiewna: kluczowy krok w osiągnięciu sukcesu rolniczego

Uprawa przedsiewna pod zboża ozime i inne grupy roślin uprawnych obejmuje zabiegi związane z wykorzystaniem agregatów uprawowych. Oczywiście należy zwrócić uwagę na rodzaj podłoża - na glebach lekkich wykonuje się inne zabiegi niż na ciężkich. Jak stworzyć optymalne warunki do siewu, tj. utrzymać dobrą wilgotność, odpowiednią zawartość składników pokarmowych, strukturę i zagęszczenie gleby?

Przygotowanie pola do siewu - o czym trzeba pamiętać?

Uprawa przedsiewna powinna być dostosowana do rodzaju gleby, a także uprawianych gatunków/grup. Innych prac wymaga burak cukrowy, a innych np. zboża. Celem jest stworzenie optymalnych warunków do rozwoju roślin i tym samym uzyskanie wysokich plonów. Odpowiednio dobrane i wykonane zabiegi uprawowe ograniczają powstawanie problemów uprawowych. Szczególnie ważne jest stosowanie się do poniższych zasad:

• Przedsiewna uprawa roli powinna być wykonana na głębokość siewu nasion danego gatunku. Dla przykładu buraki cukrowe powinny być siane płytko, na 2-3 cm głębokości, gdyż ich kiełki słabo przebijają się przez powierzchnię gleby.
• Uprawy roli nie można wykonywać zbyt wcześnie podczas sezonu ani po silnych opadach. Nadmierna wilgotność gleby powoduje, że koła ciągnika i maszyn tworzą koleiny. Duża liczba przejazdów roboczych może doprowadzić do zniszczenia struktury gleby, co utrudni kiełkowanie i rozwój roślin.
• Na glebach lżejszych należy unikać stosowania maszyn aktywnych (agregaty uprawowo siewne). Uprawa gleby sprzyja wtedy erozji i zaskorupianiu wierzchnich warstw. W takich warunkach (oraz na glebach średnich) korzysta się z agregatów biernych.
• Zbyt głęboka i częsta orka siewna jest niewskazana, gdyż prowadzi do przesuszenia gleby. Orkę siewną najlepiej wykonywać jeszcze jesienią, gdyż zabieg wiosenny zwiększa ryzyko strat wody w glebie, czego następstwem jest m.in. zbrylenie. Głęboka orka przedzimowa powoduje przemarznięcie i pokruszenie skib, a także lepsze gromadzenie wody z roztopów. Jednocześnie jednak ogranicza aktywność biologiczną gleby.
• Gleby lekkie wymagają uproszczonej uprawy. Im warunki wilgotnościowe są gorsze, tym bardziej ogranicza się uprawę ścierniska do minimum. Unika się stosowania kultywatorów z zębami sprężynowymi.
• Gleby ciężkie są trudne do uprawy. Proces uwilgotnienia gleby przebiega powoli. Przy braku opadów szybko wysychają tworząc szczeliny, które mogą doprowadzić do niszczenia systemu korzeniowego roślin.

Uprawa bezorkowa - kiedy z niej korzystać?

W warunkach suszy dobrym sposobem jest postawienie na metodę uprawy przedsiewnej - bezorkowej. Uprawa ścierniska po zbiorze zbóż (i innych roślin) polega na jednoczesnym wymieszaniu i spulchnieniu gleby. To uprawa uproszczona, która nie powoduje odwracania ziemi. W wierzchniej warstwie pozostają resztki pożniwne, które dostarczają składników pokarmowych, a mikroorganizmy glebowe w tym przypadku mają duże znaczenie. Uprawę pożniwną bezorkową warto wdrażać w latach charakteryzujących się niskimi opadami, a także na polu, w którym podczas cyklu płodozmianu w znacznym stopniu dominują zboża.

Siew bezpośredni - jakie ma zalety i wady?

Celem siewu bezpośredniego jest umieszczenie nasion w ściernisku przy minimalnej uprawie pożniwnej i przedsiewnej. Uprawia się jedynie 5-20% powierzchni gleby. Gleba pozostaje niewzruszona, co ogranicza straty wody w głębszych warstwach (natomiast może dochodzić do wysuszenia powierzchni pola). Zmniejsza się ryzyko erozji gleby, a jednocześnie nakłady finansowe i pracochłonność uprawy są niższe. Wadą jest ograniczona możliwość wprowadzania materii organicznej (wraz z nawozami organicznymi) i słabsze nagrzewanie się gleby, co wiosną jest kluczowe dla kiełkowania nasion.

Agregaty uprawowe w uprawie przedsiewnej

Do uprawy gleby stosuje się różnorodne agregaty uprawowe. Główny podział to bierne agregaty specjalne, bierne krótkie agregaty uprawowe, talerzowe lub zębowe oraz aktywne agregaty uprawowe łączone z siewnikami.

Pierwsza grupa jest przeznaczona pod siew punktowy, drugą łączy się z siewnikami, ale mogą być używane samodzielnie, np. do wyrównania powszechni pola. Aktywne agregaty są zalecane przede wszystkim na gleby ciężkie, zlewne, z tendencją do zbrylania się. Wykorzystuje się je również w metodzie uprawy bezorkowej.