Owies głuchy – jak go rozpoznać i skutecznie zwalczać?

Zboża

Owies głuchy to pospolity, a zarazem jeden z najbardziej uciążliwych gatunków chwastów, jakie można spotkać na naszych polach. Tę złą sławę zawdzięcza on przede wszystkim dużej konkurencyjności w stosunku do uprawianych roślin, występowaniem na coraz większych powierzchniach terenów uprawnych, a także formowaniu biotypów odpornych na niektóre herbicydy.

Co nieco o owsie głuchym i jego biologii

Owies głuchy to jednoroczna trawa, blisko spokrewniona i mogąca się swobodnie krzyżować z owsem siewnym.
Roślina wytwarza 2-3 źdźbła, rzadko więcej, osiągające wysokość od 60 do 120 cm. Rozmnaża się ona za pomocą ziarniaków, których jedna roślina może wytworzyć od 50 do 500 lub więcej sztuk. Ziarniaki te są w stanie przetrwać w glebie do 10 lat bez utraty zdolności kiełkowania, które może zachodzić na głębokości nawet 20-25 centymetrów – nawet wtedy kiełki mogą wyrastać nad powierzchnię ziemi. Właściwość tę nasiona zawdzięczają dużej zawartości związków zapasowych: skrobi i tłuszczu.
Owies głuchy wschodzi od marca do połowy maja w temperaturze 3-5°C i można go wtedy rozpoznać po owłosionym na brzegu blaszki pierwszym liściu, równowąskim, spiczasto zakończonym i skręcającym w lewo. Liść owsa głuchego ma spiczasto zakończony i ząbkowany języczek koloru białego lub żółtawego. Ponadto liść jest pozbawiony uszek. Dojrzałe wiechy są ciemne z wygiętymi, długimi nawet na 3 cm ośćmi. Ziarniaki owsa głuchego dojrzewają przed dojrzeniem nasion zbóż. Część z nich osypuje się przed żniwami, a pozostałe zanieczyszczają zebrany plon.
Owies głuchy preferuje gleby ciężkie i wilgotne na podglebiu ilastym lub gliniastym. Lubi podłoża zasobne w wapń. Jednakże w ostatnich latach obserwowana jest jego ekspansja ekologiczna na siedliska dotychczas niezajmowane, m.in. na gleby kwaśne.
Roślina ta atakuje głównie uprawy zbóż jarych, ale można ją też znaleźć w zbożach ozimych, w kukurydzy, a nawet w uprawach okopowych – ziemniakach i burakach cukrowych.

Dlaczego owies głuchy jest taki groźny?

Chwast ten jest tak niebezpieczny, ponieważ we wczesnych fazach rozwojowych dynamicznie rośnie, przez co szybko zaczyna dominować nad łanem i zacieniać go. Silnie rozwinięty system korzeniowy pozwala mu konkurować o wodę i składniki mineralne, których potrzebuje dwukrotnie więcej niż np. pszenica, a wydzielane z korzeni związki allelopatyczne ograniczają rozwój innych roślin. Jego próg szkodliwości to już 5 roślin na metr kwadratowy pola.
Drugim powodem, dla którego owies głuchy stanowi tak duże zagrożenie dla zbóż, jest jego bliskie z nimi pokrewieństwo. Stanowić on może przez to rezerwuar zarówno szkodników – w tym nicieni – jak i patogenów wywołujących takie choroby jak fuzariozy czy ostrą plamistość oczkową.

Efektywne zwalczanie owsa głuchego

By pozbyć się owsa głuchego, trzeba zastosować odpowiednią taktykę, w której ważne są nie tylko odpowiednie zabiegi agrotechniczne oraz prawidłowe rozpoznanie fazy rozwojowej chwastów, np. kiedy są najbardziej wrażliwe (do fazy 4 liści właściwych), ale także zastosowanie odpowiedniego herbicydu. Do zwalczania chwastu stosuje się preparaty zawierające pinoksaden, takie jak Axial 50 czy Fraxial i propachizafop będący składnikiem preparatu Zetrola. Niektóre środki są mieszaninami pinoksadenu z innymi związkami, takimi jak: florasulam (Axial One) czy florasulam i metsulfuron metylowy (Axial Komplett Pak).