Ochrona insektycydowa zbóż

Insektycydy w zbożach stosuje się z zasadniczego powodu: to faktycznie jedyny skuteczny sposób radzenia sobie z masowym występowaniem szkodników. Ochrona insektycydowa zbóż powinna być traktowana jako proces ciągły. Uprawom zbóż zagraża wiele grup szkodników żerujących na nadziemnych organach, a także w glebie. Jak je skutecznie zwalczać?

Najgroźniejsze szkodniki zbóż – co zagraża uprawom?

Do najgroźniejszych szkodników zbóż należą m.in. pędraki, drutowce, rolnice, skrzypionki, ploniarka zbożówka i pryszczarek zbożówek. Dużą żarłocznością charakteryzują się także wszędobylskie mszyce. Owad ma niesamowite zdolności rozmnażania. Występuje kolonijnie. Nie można ograniczyć go przez zmianowanie (żeruje na różnych grupach roślin), a w dodatku przenosi choroby grzybowe (jego spadź to pożywka dla grzybów sadzakowych) oraz wirusowe (jest wektorem). Rośnie znaczenie wielu innych szkodników, np. miniarek. Dlatego insektycydy w zbożach powinno się stosować regularnie, najlepiej - zanim dojdzie do eskalacji problemu.

Insektycydy w zbożach – jak je stosować?

Insektycydy dobiera się względem rodzaju uprawy i gatunku szkodnika, chociaż bardzo duże znaczenie mają uniwersalne środki o działaniu kontaktowym i żołądkowym, np. Karate Zeon zawierający lambda-cyhalotryne. Należy także zwrócić uwagę na zakres temperatur, w których są najskuteczniejsze. Poszczególne środki, w zależności od rodzaju substancji aktywnie czynnych, mogą znacznie różnić się w tym zakresie. Jedno jest wspólne – należy unikać upałów. Ogólnie insektycydy w zbożach czy każdych innych grupach roślin należy stosować rano lub wieczorem. Aby ograniczyć ryzyko powstawania mechanizmów odpornościowych u szkodników, zaleca się stosować je naprzemiennie. Oznacza to, że w kolejnych zabiegach często używa się środków zawierających substancje aktywnie czynne należące do innych grup niż poprzednio.

Ochrona insektycydowa zbóż a szkodniki glebowe

Ogromnym zagrożeniem dla upraw zbóż są szkodniki glebowe, takie jak pędraki i drutowce. Zarówno w strefie korzeniowej jak i na organach nadziemnych żerują rolnice. Szkodniki niszczą systemy korzeniowe prowadzając do stopniowego zamierania zbóż. Powodują także powstawanie placowatych pustych miejsc, np. w przypadku siewek i roślin znajdujących się w początkowych fazach rozwoju. Ochrona insektycydowa zbóż w tym wypadku obejmuje głównie preparaty biologiczne. Stosuje się m.in. środki zawierające bakterie Bacillus thiringiensis lub nicienie Steinernema carpocapsae.

Ochrona insektycydowa zbóż – największe problemy rolników

W przypadku ochrony zbóż przed szkodnikami największym problemem dla polskiego rolnika jest zawężanie listy dostępnych insektycydów, przez co jest coraz mniej konkurencyjny w porównaniu z producentami z innych krajów. Corocznie wycofywane są substancje aktywnie czynne, nierzadko o kolosalnym znaczeniu w walce z agrofagami. Przykładem pierwszym z brzegu jest Dursban zawierający chloropiryfos, który do niedawna (kwiecień 2020) stosowano przeciw pędrakom i drutowcom. Dziś już jest niedostępny. Brakuje narzędzi do ochrony młodych zbóż, np. zarejestrowanych zapraw insektycydowych. Trzeba radzić sobie tym, co jest dostępne, a w razie potrzeby szukać zamienników. Wymagana jest duża elastyczność. To jednocześnie powód, aby insektycydy w zbożach były dobierane w sposób przemyślany.

Ochrona insektycydowa zbóż daje szansę na uzyskanie maksymalnego potencjału plonotwórczego poszczególnych gatunków i odmian. Tylko w ten sposób można zniszczyć gradacyjną populację szkodnika, a także zapobiec jego namnażaniu.