Jakie są najlepsze sposoby na zwiększenie ilości plonów?

W uprawie warzyw, zbóż, rzepaku czy każdej innej grupy roślin wykonuje się różnorodne działania agrotechniczne i ochronne, które mają na celu zwiększenie plonowania. Detale uprawy zależą od specyfiki gatunku, czasem formy (np. ozimej lub jarej), ale wiele zasad jest ogólnych i pasują do każdej produkcji roślinnej. Są powszechnie stosowane przez profesjonalnych rolników. Jak zwiększyć plony i uzyskać dobry wynik ekonomiczny?

Wybór najlepszej odmiany - pierwsze działanie, które daje szansę na wysokie plony. Jak zwiększyć plony przez właściwą selekcję?

Jednym z kluczowych elementów uprawy roślin jest wybór optymalnych odmian dostosowanych do warunków i potrzeb. Ma to ogromny wpływ na uzyskanie wysokich plonów. Co właściwie oznacza „najlepsza odmiana”? W pierwszej kolejności u rośliny zwraca się uwagę na potencjał plonotwórczy. Im wyższy, tym większa szansa na dobre zbiory. W przypadku kukurydzy zwraca się uwagę na długość okresu wegetacyjnego, która wyrażana jest wskaźnikiem wczesności odmian FAO. Inne kryteria wyboru odmian to różne rodzaje odporności. W przypadku zbóż może to być m.in. odporność na wyleganie. Zjawisko to, wywoływane m.in. przez burze i silne wiatry, utrudnia zbiory i wiąże się z mniejszym plonem z plantacji. Kluczowa jest także mrozoodporność. Ponadto szansa na większe plony pojawia się, gdy uprawy roślin są odporne na choroby wywoływane przez patogeny (polifagi lub organizmy atakujące konkretne grupy roślin). Przykłady to m.in. szara pleśń, mączniak prawdziwy, fuzarioza kolb kukurydzy i czerń krzyżowych. Odmiany mało podatne ograniczają nakłady pracy i środków.

Aby doczekać się obfitych zbiorów należy zadbać także o inne aspekty:

• Nasiona i materiał sadzeniowy zaleca się pozyskiwać od producentów, a nie z własnej uprawy. Są wtedy wolne od chorób, szkodników i tym samym dają większe plony.
• Nasiona przed siewem należy zaprawić preparatami grzybobójczymi. Dzięki temu rośliny są chronione w pierwszej fazie rozwoju m.in. przed zgorzelą siewek.

Jak zwiększyć plony przez profilaktyczne działania ochronne?

Kompleksowa ochrona roślin na plantacji ogranicza potencjalne straty, a więc finalnie pozwala zwiększyć plony. Obejmuje ona stosowanie pestycydów na chwasty, choroby i szkodniki zgodnie z programem ochrony. W zakres działań wchodzi także szeroko zakrojona profilaktyka, a więc:

• odpowiednie przygotowanie gleby, np. przez uprawki. To zapewnia roślinie lepsze warunki „na start”.
• stosowanie płodozmianu. Trzeba mieć pełną kontrolę, tj. dokładny kilkuletni plan uprawy roślin na danym polu, obejmujący także przedplony i poplony. Przerwy w uprawie konkretnych gatunków pozwalają ograniczyć presję ze strony szkodników, choroby, a w pewnym stopniu również zachwaszczenie. Jednocześnie zmniejsza się niekorzystne zjawisko „zmęczenia gleby” (znaczny spadek żyzności i innych parametrów).
• stosowanie nawozów zielonych i roślin fitosanitarnych.
• przekopywanie resztek pożniwnych po zbiorach.

Jak zwiększyć plony przez właściwe nawożenie mineralne? Dobrze dokarmiona roślina to lepsze zbiory.

Każda roślina ma indywidualne wymagania pokarmowe, a gleby zwykle nie są wystarczająco zasobne w składniki odżywcze, by je spełnić. Dlatego w uprawach profesjonalnych zawsze wspomaga się je nawozami mineralnymi. To sprawdzony sposób, by zwiększyć plony. Ważne jest, aby dostarczyć roślinom właściwych składników odżywczych (chodzi m.in. o proporcje). Dlatego przed założeniem uprawy powinno się zlecić analizę gleby. Należy pamiętać, że wzrost i rozwój roślin kształtuje ten czynnik, którego brakuje w największym stopniu. Dotyczy to zarówno makro-, jak i mikroelementów. Techniki nawożenia są różne - najczęściej stosuje się nawożenie glebowe, a później wspomaga je dolistnym. Kluczowy jest azot, dzięki któremu rośliny są większe i lepiej rozwinięte. Fosfor wpływa m.in. na fazę kwitnienia, potas zaś na odporność i budowę silnego systemu korzeniowego. Jednocześnie nie wolno zastosować zbyt dużych dawek, ponieważ powoduje to wzajemne blokowanie się składników odżywczych. Nie prowadzi to do zwiększenia plonów, a wręcz do ich zmniejszenia.

Jak zwiększyć plony - ogólne zasady uprawy

Wzrost i rozwój roślin zależą od różnych czynników. Są to głównie światło, gleba, dostępność składników odżywczych i agrofagi. Na niektóre, np. na przebieg pogody nie mamy wpływu. Można jednak poszczególne prace wykonywać w oparciu o prognozy. Ponadto warto stosować się do poniższych zasad:

• Ważne są wszelkie zabiegi, które poprawiają jakość gleby, w tym dostarczenie materii organicznej, a także dbanie o utrzymanie odpowiedniego odczynu.
• Zbiory należy wykonywać we właściwym terminie i przy odpowiednich warunkach atmosferycznych (przy bezdeszczowej pogodzie).

Zadbane, odpowiednio uprawiane rośliny pięknie rosną, co powoduje zwiększenie plonów. Ważną rolę pełni przygotowanie pola przed siewem czy sadzeniem, wybór odpowiednich odmian, a później właściwe zabiegi pielęgnacyjne i ochronne.