Odmiany pszenicy ozimej – różnice

Na sukces w uprawie pszenicy mogą liczyć tylko ci producenci, starannie wybierający odmianę, którą wysieją na swoich polach. Już nie tylko cechy jakościowe uzyskanego ziarna powinny być podstawą do wyboru odmiany. W dobie zmieniających się warunków klimatycznych, kiedy to zimy stają się coraz częściej bezśnieżne, wiosny i lata coraz bardziej suche a do Polski docierają nowe szkodniki i choroby, kluczowym warunkiem uzyskania plonu gwarantującego opłacalność produkcji będzie dobór odmiany odpornej na niekorzystne warunki, dającej jednocześnie wysokie plony.

Pszenica – kluczowe zboże w uprawach

Pszenica ozima jest kluczowym zbożem wśród krajowych i światowych upraw. Areał jej zasiewu corocznie pozostaje bardzo wysoki, a sama agrotechnika produkcji zalicza się do najbardziej intensywnych. By osiągnąć sukces w uprawie tego zboża, konieczne jest odpowiednie nawożenie i starannie prowadzona ochrona roślin z użyciem szerokiej gamy zróżnicowanych środków ochrony. Jednak te zabiegi niewiele pomogą, jeśli zaniedba się tak istotny element, jak dobór odpowiedniej odmiany pszenicy ozimej.
Obecnie podstawowym czynnikiem doboru odmiany do wysiewu muszą być nie tylko plonowanie i przeznaczenie uzyskanego ziarna, ale przede wszystkim odporność na niesprzyjające warunki klimatyczne oraz na patogeny atakujące rośliny. Najnowsze odmiany pszenicy ozimej selekcjonuje się na etapie hodowli, zarówno ze względu na jakość ziarna i jego parametry, jak i na mrozoodporność oraz odporność na suszę. Zwłaszcza czynniki klimatyczne będą w najbliższych latach decydowały o charakterze produkcji roślinnej w naszym kraju. Innym, niebagatelnym czynnikiem, na jaki zwracają uwagę hodowcy, jest odporność na patogeny, szczególnie na choroby grzybowe, które coraz szerzej rozpowszechniają się w zglobalizowanym świecie.

Jak dobrać odmianę do uprawy?

Poszukując dobrej odmiany pszenicy ozimej, trzeba najpierw zwrócić uwagę na jej właściwości. Pierwszym kryterium doboru powinna być grupa wartości technologicznej uzyskanego ziarna. Wyróżnia się pięć grup, wśród których kluczowe są trzy: elitarna (E), jakościowa (A) i chlebowa (B), z których ziarno wykorzystuje się do wypieku chleba. Na przykład odmiany pszenicy dostępne w ofercie firmy Syngenta należą do wszystkich wyżej wymienionych grup. Ponadto wyróżnia się klasę K, preferowaną w cukiernictwie, i klasę C, obejmującą pozostałe ziarna, w tym przeznaczone na paszę.
Pszenica elitarna (E) obejmuje odmiany o wysokiej odporności na porastanie i o bardzo dobrych właściwościach przemiałowych. Ziarna należące do tej grupy wykorzystuje się często jako poprawiacze dla odmian o słabszych właściwościach technologicznych. Pszenica jakościowa (A) jest odporna na porastanie i charakteryzuje się bardzo dobrymi cechami przemiałowymi i wypiekowymi. Z kolei pszenica chlebowa cechuje się dobrymi właściwościami przemiałowymi oraz wypiekowymi, nie posiada zbyt niskiej liczby opadania. Od klasy jakościowej ziarna zależy jego przydatność dla przetwórstwa, szczególnie pod kątem produkcji wyrobów piekarniczych charakterystycznych dla regionu lub kraju. Kluczowymi właściwościami są tutaj zawartość białka w ziarnie, ilość i jakość glutenu, wskaźnik sedymentacyjny Zeleny’ego, liczba opadania.
Wybierając odmiany pszenicy ozimej do uprawy w Polsce, koniecznie trzeba zwrócić uwagę na terminy ich siewu i rozwoju, bowiem z tymi cechami wiąże się też zimotrwałość poszczególnych odmian. To m.in. od niej będzie zależał plon uzyskany w następnym roku. Odporność na mróz będzie miała szczególnie duże znaczenie we wschodnich regionach kraju, bardziej narażonych w nadchodzących latach na mroźne, bezśnieżne zimy. Kolejnym, ważnym czynnikiem jest także podatność na choroby grzybowe, zarówno te atakujące młode, jak i dojrzewające rośliny. Odmiany o mniejszej podatności dadzą producentowi zboża większy margines czasowy, w którego czasie będą mogli oni wykonać niezbędne zabiegi ochrony roślin.
Ważnym z punktu widzenia agrotechniki i kluczowym w czasie żniw elementem odróżniającym odmiany pszenicy ozimej jest wysokość roślin i ich odporność na wyleganie. Wybierając odmiany o niskiej łodydze, producent będzie mógł ograniczyć zabiegi regulatorami wzrostu, zaś sam zbiór zboża przebiegnie bez zbędnych opóźnień.