Jak wybrać najlepszą odmianę jęczmienia?

Wielkimi krokami zbliża się termin siewu jęczmienia ozimego. Część plantatorów ma już materiał siewny, jednak niektórzy wciąż wahają się nad wyborem konkretnej odmiany. Poniżej przedstawimy parametry, które mają kluczowe znaczenie przy wyborze odpowiedniej odmiany jęczmienia. Warto na nie zwrócić uwagę, by osiągnąć sukces w upawie.

Plon ziarna – wysoki potencjał plonowania jęczmienia jarego i ozimego

Plonowanie to podstawowy parametr, na który zwraca się uwagę przy wyborze odmiany jęczmienia. Potencjał plonotwórczy pozwala na określenie możliwego do uzyskania plonu, jednak by było to możliwe, ważne jest, ażeby wziąć pod uwagę również inne elementy, które przedstawimy poniżej. To właśnie od nich zależy, które odmiany jęczmienia rozwiną skrzydła, a które będą kwalifikowały się do zaorania. Ponadto warto zwracać uwagę na masę tysiąca ziaren, gęstość zasypową ziarna, a także zawartość białka w ziarnie. Jęczmień jary i ozimy o wysokiej zawartości białka, a także dobrej strawności ma dużą wartość żywieniową i jest przeznaczany m.in. na cele paszowe, np. dla trzody chlewnej. Trzeba pamiętać również, że jęczmień jary ma krótki okres wegetacji i nie koliduje z uprawą innych gatunków.

Wymagania glebowe jęczmienia – tolerancja na zakwaszenie gleby i inne aspekty uprawy

Jęczmień ozimy jest gatunkiem wymagającym co do warunków siedliskowych i glebowych, które mają kluczowe znaczenie dla wysokości plonu, jaki można uzyskać. Dlatego w pierwszej kolejności odmiana musi być dobrana do klasy bonitacyjnej gleby, na jakiej ma być wysiana. Wynika to z faktu, że wiele nowych odmian jest doskonale przystosowanych do uprawy na stanowiskach mniej zasobnych, które są rzadziej wybierane pod uprawę pszenicy. Na takie podłoża dobrym wyborem są hybrydowe odmiany jęczmienia, które charakteryzuje wysoka zdolność do adaptacji i które poradzą sobie nawet na słabszych, choć nie na zupełnie lichych ziemiach. Warto zwrócić uwagę na to, jak odmiana radzi sobie na podłożach kwaśnych, ponieważ takie dominują wśród polskich gleb ornych. Tolerancja na zakwaszenie gleby pozwala uzyskać dobry plon ziarna przy zmniejszonych nakładach pracy i środków (np. związanych z wapnowaniem). Optymalne pH gleby dla jęczmienia jarego i ozimego wynosi 5,8-7,0.

Jęczmień – odmiany z dobrą odpornością na warunki klimatyczne i pogodowe

Jęczmień jest gatunkiem ciepłolubnym, podatnym na wymarzanie, dlatego duże zagrożenie dla upraw mogą stanowić mroźne zimy. Z tego właśnie powodu kolejnym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest mrozoodporność oraz zimotrwałość, czyli tolerancja odmiany na niskie temperatury. Wybór odmiany, która dobrze przetrzyma mrozy, pozwala sprawną regenerację i następnie szybki start wzrostu roślin na wiosnę. W przyszłości kolejnym elementem będzie odporność na suszę – trwają już prace hodowlane w tym kierunku. Jęczmień ozimy i jary charakteryzują się słabszym systemem korzeniowy, stąd uważa się je za zboża o małej odporności na susze. Tym bardziej warto szukać odmian jęczmienia jarego i ozimego, które posiadają doskonałe zdolności adaptacyjne i odporność na niekorzystny przebieg pogody.

Kluczowym aspektem wyboru wszystkich zbóż, w tym jęczmienia jarego i ozimego jest parametr odporności na wyleganie. To ogranicza straty na skutek burz, silnych wiatrów czy gradu. Z reguły mniej narażone na wyleganie są rośliny średniej wysokości. Niezależnie od tego, jęczmień jary i ozimy wymagają stosowania regulatorów wzrostu.

Odporność na choroby – najczęściej rekomendowane odmiany. Jakie najgroźniejsze lub pospolite patogeny porażają jęczmień ozimy i jęczmień jary?

Kolejnym elementem decydującym o wyborze odmiany musi być odporność na choroby. Jest to szczególnie ważne w przypadku chorób wirusowych, których nie da się zwalczać na roślinach. Ponieważ nie ma odmiany jęczmienia idealnie odpornej na wszystkie patogeny, trzeba wybierać te, które są mało podatne na choroby sprawiające największe problemy w uprawach jęczmienia.

Odmiany wybiera się z pośród tych cechujących się dobrą odpornością na rychnosporiozę, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rdzę karłową oraz wirus żółtej mozaiki jęczmienia. Nie można bagatelizować także mączniaka prawdziwego.  Dlatego wysoka lub nawet średnia odporność na te choroby będzie jedną z kluczowych wskazówek przy wyborze odmiany jęczmienia.

Należy jednak mieć świadomość, że nie można zdać się wyłącznie na odporność odmian. Pamiętać musimy także o odpowiedniej ochronie i optymalnym nawożeniu, by wzmocnić rośliny i spowodować, że będą mniej podatne na ataki patogenów chorobotwórczych.

Każda zadbana odmiana jęczmienia przy zastosowaniu odpowiednio dobranej technologii uprawy gwarantuje przynajmniej przyzwoity przyrost plonu. Oczywiście odmiany rekomendowane o: dużej odporności na niekorzystne czynniki, plonujące przy przeciętnym poziomie agrotechniki, radzące sobie na glebach średnich i tolerujące zakwaszenie gleby, to odmiany mniej kłopotliwe, a zarazem bardziej stabilne.