Słodyszek rzepakowy – jak z nim walczyć?

Słodyszek rzepakowy to jeden z najgroźniejszych szkodników rzepaku, rzepiku, gorczycy i warzyw kapustnych. Żeruje na pąkach kwiatowych i zalążkach owocostanów. Może doprowadzić do strat w wysokości 80% plonu. Jak wygląda skuteczne zwalczanie słodyszka? Jakie rozwiązania insektycydowe stosować?

Słodyszek rzepakowy – poznaj swego wroga!

Słodyszek rzepakowy to niewielki chrząszcz osiągający do 2,5 mm długości. Ma czarne, metaliczne, błyszczące ciało z granatowym lub ciemnozielonym połyskiem. Posiada trzyczłonowe czułki zakończone buławkami. Larwy są białe, z 2-3 ciemnymi plamkami na grzebiecie. Dorastają do 4 mm długości. Chrząszcze zimują – w ściółce, na miedzach, w rowach i na skrajach lasu. Owad żeruje na licznych przedstawicielach rodziny kapustnych, ale największe znaczenie gospodarcze dotyczy upraw rzepaku ozimego. Co ciekawe, w tym wypadku to nie larwy, lecz owad dorosły jest szkodliwym stadium.

Szkodliwość słodyszka rzepakowego

Naloty szkodnika na rzepaku najczęściej rozpoczynają się w marcu lub kwietniu, gdy temperatura powietrza przekroczy 15°C. Wcześniej żeruje na żółtych kwiatach, np. kwitnącym mniszku pospolitym. W zależności od przebiegu pogody gradacja owada może trwać aż do maja. Słodyszek rzepakowy największe spustoszenie czyni w fazie pąkowania (początek fazy zwartego pąka). Pąki są wtedy ciągle zamknięte, ale widać już żółtą barwę kwiatów. Chrząszcze przegryzają pąki, by dostać się do pyłku kwiatowego. Samice składają jaja wewnątrz. Uszkodzone pąki często zasychają i opadają, pozostają tylko szypułki kwiatowe. To z kolei znacząco i negatywnie wpływa na plon. Straty często dochodzą do 50%, a w skrajnych przypadkach nawet do 80%. Larwy żerują wewnątrz pąków, żywiąc się pyłkiem i nektarem, ale nie powodują szczególnych, bezpośrednich szkód.

Zwalczanie słodyszka – przede wszystkim profilaktyka!

Słodyszek rzepakowy pojawia się nawet na zadbanych plantacjach – nie można tego wykluczyć. Większe prawdopodobieństwo gradacji szkodnika zachodzi jednak na polach, na których nie stosuje się zmianowania, korzysta z niepewnego materiału siewnego (często z własnej produkcji) i wykonuje nieodpowiednie, przykładowo zbyt intensywne nawożenie. Dlatego należy pilnować cyklu płodozmianu, a materiał siewny kupować u rzetelnych producentów. Znaczenie w ochronie rzepaku ma również zwalczanie zachwaszczenia na polu i w sąsiedztwie, likwidacja resztek pożniwnych, izolacja przestrzenna rzepaku (od innych plantacji roślin należących do rodziny kapustowatych), a także niszczenie samosiewów.

Rozwiązania insektycydowe – doraźna walka ze słodyszkiem rzepakowym

Stosowanie insektycydów najczęściej poprzedzone jest kontrolą plantacji i oceną zagrożenia. Do sprawdzania natężenia problemu stosuje się metodę żółtych naczyń. Naczynia umieszcza się ok. 20 m w głąb plantacji (liczone od brzegów pola). Należy je ustawić na wysokości wierzchołków wzrostu (i w miarę rozwoju rzepaku podnosi się je). Po stwierdzeniu obecności chrząszczy w naczyniach losowo kilkunastu miejscach na plantacji sprawdza się po 10 roślin (łącznie 100-150). W fazie zwartego pąka progiem zagrożenia jest 1 chrząszcz na roślinę, w fazie luźnego kwiatostanu min. trzy chrząszcze. Należy wtedy zastosować insektycydy. Tradycyjnie stosuje się Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna). Szybka reakcja i zastosowanie skutecznych środków ograniczy straty w plonie.