Zabieg „na płatek” w rzepaku – kiedy i jak go wykonać? Ochrona rzepaku w czasie jego kwitnienia

Zabieg fungicydowy w okresie kwitnienia rzepaku jest kluczowy w ochronie plantacji przed zgnilizną twardzikową, czernią krzyżowych oraz szarą pleśnią. To konieczność, w przeciwnym wypadku dochodzi do przyspieszonego dojrzewania, przedwczesnego otwierania się łuszczyn, osypywania nasion i tym samym znacznych strat w plonie.

W jakim celu wykonywać zabieg „na płatek” w rzepaku?

Okres kwitnienia jest w przypadku rzepaku newralgiczny, gdyż bardzo często dochodzi wtedy do infekcji patogenami. Opadające płatki nie tylko trafiają na ziemię, ale pozostają w rozwidleniach łodyg czy u nasady liści. Stają się tym samym pożywką dla grzybów. Grzybnia z przylepionego płatka przerasta przez tkanki roślinne. Dlatego w miejscach „przyklejenia” opadłych płatków pojawiają się pierwsze symptomy choroby. Porażeniom sprzyja także wilgotna pogoda i uszkodzenia mechaniczne tkanek roślinnych. Rzepak, zależnie od warunków pogodowych, kwitnie 3 do 6 tygodni. To długi okres, podczas którego trzeba zadbać o skuteczną ochronę fungicydową.

Zabieg „na płatek” w rzepaku jest wykonywany głównie przeciw zgniliźnie twardzikowej (Sclerotinia sclerotiorum), czerni krzyżowej (Alternaria spp.) oraz szarej pleśni (Botryotinia fuckeliana). Brak wykonania oprysku zwiększa ryzyko przedwczesnego dojrzewania roślin a następnie wykształcenia mniejszej ilości łuszczyn. Konsekwencją jest znacznie niższy plon i straty dochodzące nawet do 30%. Ponadto zbiór jest utrudniony, a jakość nasion spada.

Objawy chorób grzybowych na rzepaku

• Zgnilizna twardzikowa – z powyżej wymienionych chorób stanowi największe zagrożenie. Charakterystyczne symptomy to szarobiałe plamy na łodygach. W sprzyjających warunkach w miejscach infekcji występuje „watowata” narośl. Grzybnia jest dobrze widoczna w przekroju łodygi. Choroba powoduje osypywanie się nasion i wyłamywanie łodyg.
• Czerń krzyżowych – objawia się występowaniem ciemnych, prawie czarnych plam na łodygach i liściach, składających się z grzybni i zarodników. Patogen powoduje kurczenie się łuszczyn. Następnie dochodzi do pękania owocostanów i osypywania się nasion.
• Szara pleśń – to choroba, która może porażać uprawy znajdujące się w różnych fazach rozwoju. Rzepak jest na nią podatny w okresie kwitnienia. Objawy są charakterystyczne (jak wskazuje nazwa): na liściach i pędach występują brunatne plamy pokryte szarym nalotem. Przy silnych infekcjach porażone rośliny gniją i zamierają.

Zabieg na „opadanie płatka” w rzepaku – kiedy go wykonywać?

Najlepszy okres na wykonanie zabiegu „na płatka” w rzepaku to faza otwarcia połowy kwiatów pędu głównego (BBCH 65). Właśnie wtedy dochodzi do opadania płatków kwiatów, które zakwitły jako pierwsze. Dla rolnika jest to sygnał, że należy zacząć działać.

Zabieg „na płatek” w rzepaku – skuteczna ochrona fungicydowa

Zgniliźnie twardzikowej, czerni krzyżowej i szarej pleśni przeciwdziała się przez wykonanie zabiegów z użyciem fungicydów. Warto wybierać środki, które mają szerokie spektrum działania. Jednocześnie trzeba wziąć pod uwagę, że corocznie część substancji aktywnie czynnych jest wycofywana z obrotu, co często jest problematyczne dla rolnika. Bardzo dobre rezultaty uzyskuje się przez zastosowanie preparatu Treso. Fungicyd zawiera fludioksonil z grupy fenylo pyridoli. To nowa substancja, na którą patogeny nie nabrały jeszcze odporności. Jest skuteczna przeciw wymienionym powyżej chorobom, z wyszczególnieniem zgnilizny twardzikowej. Stosuje się ją w uprawach rzepaku ozimego, rzepaku jarego, a ponadto soi, lnu, lnianki siewnej i różnych gatunków gorczycy. Zaletą fungicydu jest długotrwałe działanie (ochrona). Zalecana dawka to 0,5-0,75 kg/ha (przy użyciu 250–400 l wody).

Profilaktyka w walce z chorobami grzybowymi to stosowanie zmianowania, korzystanie ze sprawdzonego materiału siewnego (od producenta, a nie z własnej uprawy) i dbanie o kondycję rzepaku (m.in. przez zrównoważone nawożenie). Sezon 2021/2022 z wielu powodów jest sprzyjający dla producentów rzepaku i mamy nadzieje, że taki pozostanie aż do zbiorów!