Najskuteczniejsze metody odchwaszczania rzepaku: praktyczny przewodnik dla rolników

Chwasty w rzepaku ozimym mogą doprowadzić do znacznych strat w plonowaniu, a w dodatku nie jest to jedyny problem. Duże znaczenie mają samosiewy zbóż, które są silną konkurencją. Dlatego konieczne jest odchwaszczanie rzepaku jesienią (formy ozimej), a czasem zabiegi ponawia się wiosną. Jak likwidować chwasty na plantacjach rzepaku? Jakie gatunki są największym zagrożeniem?

Chwasty jednoliścienne a chwasty dwuliścienne - co zagraża uprawom rzepaku?

Zarówno samosiewy zbóż, jak i chwasty, są silną konkurencją dla upraw rzepaku ozimego i jarego. Ograniczają dostępność wody, składników pokarmowych, światła, a przy tym zabierają przestrzeń. W rezultacie prowadzi to do obniżenia plonu.

Niektóre chwasty, tj. te należące do rodziny kapustowatych, zwiększają ryzyko wystąpienia chorób i szkodników rzepaku. Przykłady to tobołki polne, tasznik pospolity, stulicha psia i rzeżucha łąkowa. Nasilone występowanie tasznika pospolitego czy innych gatunków może zwiększyć ryzyko m.in. porażenia czernią krzyżowych.

Chwasty dwuliścienne niskiego piętra z innych rodzin to m.in. przetacznik perski, jasnota biała, jasnota purpurowa, fiołek polny, dymnica pospolita i gwiazdnica pospolita.

Silnie konkurencyjne chwasty w uprawie rzepaku, stanowiące wyższe piętro to m.in. chaber bławatek, przytulia czepna, komosa biała, rumianek pospolity, rdest plamisty, rumian polny i maruna bezwonna.

Do groźnych chwastów jednoliściennych zalicza się m.in. miotłę zbożową, wiechlinę roczną i perz właściwy.

Rozpoznanie dominujących gatunków ułatwia skuteczne odchwaszczanie rzepaku. Przy stosowaniu herbicydów zawsze należy kierować się instrukcjami opracowanymi przez producenta, w tym podanej optymalnej dawki na 1 ha.

Zwalczanie chwastów - wykonanie zabiegu po zbiorach przedplonu.

Do zwalczania chwastów jednoliściennych, czyli miotły zbożowej i perzu właściwego zaleca się przystąpić jeszcze przed siewem rzepaku ozimego, a po zbiorach przedplonu. Można wtedy zastosować herbicydy totalne zawierające glifosat. W ten sposób można pozbyć się także samosiewów zbóż.

Aby zwalczanie chwastów było skuteczne, niepożądane rośliny jednoliścienne oraz samosiewy powinny mieć przynajmniej 5 cm wysokości. Perz właściwy powinien mieć min. 10 cm wysokości i wykształcić od 3 do 4 liści właściwych. Należy pamiętać, że zwalczanie w fazie liścieni jest mało efektywne.

Przedwschodowe odchwaszczanie rzepaku ozimego i jarego. Jakie herbicydy stosować?

Zwalczanie samosiewów zbóż i chwastów jednoliściennych przed wschodami rzepaku jest możliwe m.in. przy zastosowaniu środków ochrony roślin, które zawierają napropamid (związek z grupy izoksazolidionów). Ponadto to dobry sposób, by zlikwidować mak polny. Użycie napropamidu często bywa łączone z chlomazonem i dimetachlorem.

Preparaty zawierające wymienione substancje aktywne są przeznaczone do aplikacji doglebowej. Zabiegi wykonuje się w odpowiednich warunkach, których podstawą jest wilgotna gleba. Zbyt suche podłoże ogranicza wnikanie substancji czynnych do nasion chwastów, dlatego odchwaszczanie rzepaku jesienią przy użyciu tej metody często wykonuje się po lekkich opadach. Z kolei nadmierne, silne deszcze mogą spowodować, że substancja czynna zostanie wymyta w głąb profilu glebowego.

Temperatura powietrza powinna być nieznacznie wyższa w zestawieniu minimalną temperaturą kiełkowania chwastów. Dla większości gatunków pojawiających się jesienią w uprawie rzepaku ozimego wynosi średnio 2-5°C. Opryski są wykonywane przed siewem rzepaku lub po siewie, ale jeszcze przed wschodami.

Do wykonywania zabiegu nalistnego wykorzystuje się m.in. preparaty zawierające dimetachlor. To związek z grupy chloroacetanilidów. Należy do substancji czynnych, które dobrze sprawdzają się w przypadku rocznych chwastów dwuliściennych i niektórych chwastów jednoliściennych w rzepaku ozimym i jarym.

Powschodowe odchwaszczanie rzepaku - jak zwalczać chwasty w tej fazie?

Odchwaszczanie rzepaku w nieco późniejszych fazach rozwojowych, tj. po wykiełkowaniu często wykonuje się przez zastosowanie pochodnych kwasu arylofenoksypropionowego bądź cykloheksanodionów. Do pierwszej grupy substancji czynnych zalicza się m.in. propachizafop przeznaczony do stosowania nalistnego.

Gatunki wrażliwe to m.in. miotła zbożowa, perz właściwy, samosiewy zbóż, włośnice i chwastnica jednostronna. Jest efektywny, gdy chwasty znajdują się przynajmniej w fazie od dwóch liści właściwych.

Wiosenne odchwaszczanie rzepaku

Uprawę rzepaku wiosną powinno się wykonywać możliwie jak najwcześniej - na początku wegetacji. Chwasty dobrze rozwinięte, wchodzące w fazę generatywną w dużym stopniu są odporne na działanie substancji czynnych, co dotyczy to m.in. chabra bławatka, który mimo delikatnego wyglądu jest trudny do zwalczania. W efekcie zmusza to do zastosowania wyższych dawek na l ha. Zabieg wiosenny z kolei traktuje się raczej jako uzupełniający opryski jesienne.