Rodzaje wylegania

korzeniowe (następuje przewrócenie rośliny wraz z korzeniami. Najczęściej sytuacja ma miejsce w późnych fazach rozwojowych, gdy rośliny kończą wegetację lub na skutek mocnego rozmiękczenia wierzchniej warstwy gleby podczas długotrwałych opadów)

źdźbłowe: (najczęściej jest to przełamanie źdźbła w dolnych międzywęźlach spowodowane silnymi wiatrami czy też dodatkowo padającym obfitym deszczem i jest to najczęstszy rodzaj wylegania, ponieważ w dobie intensywnego nawożenia brak stosowania regulatorów wzrostu sprzyja spektakularnym efektom wylegania olbrzymich połaci pól uprawnych)

złamanie dokłosia (ten rodzaj wylegania dotyczy niemal w 100% jęczmienia i żyta, ponieważ te uprawy wytwarzają długie i często niezbyt elastyczne dokłosia. Jęczmień i żyto wchodząc w fazę dojrzewania silnie wyginają dokłosia, które mogą nie utrzymać ciężkiego kłosa i wyłamać się powodując odpadnięcie kłosa  wpływając na straty w plonie. Zjawisko to nasila się przy przekropnej pogodzie, kiedy roślina nasiąka wodą, a potem ją oddając traci elastyczność.

Wyleganie korzeniowe

Wyleganie korzeniowe

Wyleganie korzeniowe zachodzi, gdy system korzeniowy nie jest wystarczająco rozwinięty i wykształcony, żeby utrzymać roślinę w ziemi. Zazwyczaj występuje po długotrwałych opadach, częściej na glebach lekkich. W namiękłej glebie, system korzeniowy jest zbyt płytki i nie stanowi wystarczającego mocnego „zakotwiczenia” dla rośliny, żeby utrzymać ją w pionie.

Ten rodzaj wylegania powoduje największe straty w plonie, ale występuje rzadziej, szczególnie w ostatnich latach, kiedy mamy raczej do czynienia z deficytem zasobów wodnych w glebie od początku wegetacji, co sprzyja wykształcaniu dłuższego systemu korzeniowego (roślina „szuka wody” od początku wegetacji).

Wyleganie źbłowe

Wyleganie łodygowe (źdźbłowe)

Wyleganie łodygowe zachodzi, gdy samo źdźbło jest zbyt słabe (cienkie) i nie jest w stanie utrzymać górnej części rośliny i załamuje się na którymś międzywęźlu. Zazwyczaj występuje w późniejszych fazach rozwojowych zbóż (koniec kłoszenia, kwitnienie i dojrzewanie) w wyniku burz, gwałtownych wiatrów i intensywnych opadów. Dotyczy to zwłaszcza terenów podgórskich, gdzie pod koniec czerwca i w lipcu najczęściej zdarzają się burze.

Wraz ze zmianami klimatu, mamy jednak coraz więcej nieprzewidywalnych, ekstremalnych zjawisk pogodowych, również na pozostałych obszarach kraju.

Zboże

Łamanie dokłosia

Nieco podobnym zjawiskiem do wylegania jest łamanie się dokłosia. Dotyczy najczęściej jęczmienia, które ma relatywnie ciężkie kłosy. Obłamanie zachodzi w górnych międzywęźlach, pod osadką kłosa i uniemożliwia nalewanie ziarna, czyli ogranicza wykorzystanie w pełni potencjału plonowania rośliny.

W pewnym uproszczeniu, im wcześniej nastąpi wyleganie, tym bardziej negatywny wpływ na plon. Co prawda, przy niewielkim wyleganiu – lekkie pochylenie roślin, we wczesnej fazie wzrostu (przed kłoszeniem), rośliny jeszcze rosną i mogą wrócić do normalnej pozycji, dzięki tzw. kolankowaniu („tkanka twórcza tuż nad kolankiem jest jeszcze aktywna i komórki po zacienionej stronie wydłużają się bardziej niż po stronie górnej, co powoduje wyprostowanie się rośliny” Z.Hryncewicz), ale przy silniejszym, straty są już nieodwracalne.

Straty plonu mogą sięgać 50%, zależnie od gatunku (największe w życie), terminu i stopnia wylegania.