Chowacz podobnik – charakterystyka, szkodliwość i zwalczanie
Chowacz podobnik (Ceutorhynchus obstrictus) to groźny szkodnik rzepaku, który powoduje bezpośrednie straty w plonie, ułatwia żer innym gatunkom, a w dodatku przyczynia się do porażenia chorobami. Z owadem walczy się przez stosowanie insektycydów, np. Karate Zeon, a także szeroko zakrojone działania profilaktyczne. Co więcej trzeba wiedzieć o chowaczu podobniku?
Chowacz podobnik – charakterystyka i cykl życiowy
Chowacz podobnik to czarny chrząszcz z szarym owłosieniem o długości ciała dochodzącej do 3mm. Ma charakterystyczny długi ryjek (należy do rodziny ryjkowcowatych) i długie odnóża. Jaja są białe, owalne, długości do 0,5mm. Wylęgają się z nich białawe larwy z brązową głową, beznogie, łukowato wygięte. Dorastają do 5mm długości.
Chrząszcze zimują w podłożu. Wiosną wychodzą z kryjówek, gdy temperatura powietrza utrzymuje się na poziomie 13°C. Samice składają jaja do młodych łuszczyn (pojedynczo). Po upływie ośmiu lub dziewięciu dni larwy wylęgają się wewnątrz. Gdy zakończą żer, wygryzają otwory w łuszczynach i szukają kryjówek w ziemi, gdzie następnie przepoczwarzają się. W lipcu i sierpniu pojawiają się młode chrząszcze. Szczególnie narażone na szkody są plantacje rzepaku zlokalizowane blisko lasów i zadrzewień. Chowaczowi sprzyja sucha wiosna.
Szkodliwość chowacza podobnika – jakie szkody powoduje?
Szkodliwe stadium chowacza podobnika to larwa. Jeden osobnik może zniszczyć do pięciu nasion. Uszkodzenia przez długi czas są niewidoczne. Symptomy pojawiają się dopiero, gdy larwa wygryza otwór w ściance łuszczyny i wychodzi na zewnątrz. Owocostan pozostaje zamknięty, ale lekko deformuje się i przedwcześnie żółknie. Bezpośrednie szkody mogą nie być duże, ale przez otwory w łuszczynach przedostaje się dużo groźniejszy pryszczarek kapustnik. Uszkodzone łuszczyny są bardziej podatne na gnicie (np. gdy woda dostanie się do środka) oraz porażenie chorobami grzybowymi. Żer chowacza podobnika często wiąże się z wystąpieniem patogenu odpowiedzialnego za szarą pleśń. Zdarza się, że oprócz larw dorosłe chrząszcze w początkowej fazie rozwoju również wyrządzają szkody.
Chowacz podobnik – jak chronić przed nim plantacje rzepaku? Działania profilaktyczne
Profilaktyka walki z chowaczem podobnikiem jest taka, jak w przypadku innych szkodników (a także chorób). Należy stosować płodozmian, gdyż monokultura zwiększa ryzyko masowego występowania agrofagów. Powinno się systematycznie zwalczać chwasty, także te występujące na miedzach. W szczególności dotyczy to gatunków należących do tej samej rodziny, co rzepak, czyli kapustowatych. Istotna jest izolacja przestrzenna od innych upraw kapustowatych. Liczebność szkodnika zmniejsza staranne przyoranie resztek pożniwnych. Należy zadbać o optymalną gęstość siewu, tj. nie siać zbyt gęsto. Chowacz podobnik mniej zagraża odmianom późno kwitnącym.
Chowacz podobnik – jak go zwalczać? Monitoring
Monitoring szkodników łuszczynowych rzepaku ozimego, w tym chowacza podobnika, powinien być prowadzony już przed kwitnieniem. Kontrolne naloty wykonuje się nawet 2-3 razy w tygodniu. Pestycydy należy zastosować, gdy na 25 roślinach zaobserwuje się 4 chrząszcze lub w ciągu kolejnych 6 dni w żółtym naczyniu odłowi się 100 osobników. Czym pryskać plantacje rzepaku?
Karate Zeon – skuteczny środek na chowacza podobnika
Na chowacza podobnika stosuje się różnorodne substancje aktywnie czynne, ale lista z roku na rok jest coraz węższa (ze względu na przepisy UE i wycofywanie poszczególnych preparatów). Największe znaczenie mają związki z grupy pyretroidów, w tym lambda-cyhalotryna. Z wymienionej substancji aktywnie czynnej korzysta preparat Karate Zeon. Zależnie od terminu pojawienia się szkodnika, zabieg wykonuje się w okresie od fazy, gdy na głównym kwiatostanie widać nadal zamknięte pojedyncze pąki kwiatów do końca fazy kwitnienia (BBCH 55-69). Środek jest skuteczny także na inne chowacze, ponadto zwalcza mszyce, gnatarza rzepakowca, pchełki i pryszczarka kapustnika. Czasem lambda-cyhalryna jest łączona acetamiprydem, który wydłuża działanie środka.
Chowacz podobnik nie należy do najgroźniejszych szkodników rzepaku, jednakże przyczynia się do dużo większych strat powodowanych przez pryszczarka, a także choroby. Dlatego powinien być skrupulatnie monitorowany, a w razie konieczności zwalczany z użyciem ŚOR.
