Szkodniki w rzepaku – jak z nimi walczyć?
Rzepak to najpopularniejsza w kraju roślina oleista. Jednak rokrocznie problemem są szkodniki, których zwalczanie wymaga stosowania odpowiednio dobranych środków ochrony i takiego wykonywania zabiegów, by były one jak najmniej szkodliwe dla środowiska, a w szczególności dla zapylaczy i innych, pożytecznych organizmów.
Pierwsza linia obrony
Przed siewem rolnicy wybierają odpowiednie dla siebie odmiany rzepaku, a koniec lata to ostatnia chwila na podjęcie tej decyzji i zakup materiału siewnego. Pierwszą linią obrony przeciwko szkodnikom atakującym siewki i młode rośliny jest zaprawianie nasion rzepaku odpowiednimi zaprawami. W ostatnich tygodniach w mediach zawrzała gorąca dyskusja na temat zapraw neonikotynoidowych do zaprawiania nasion rzepaku, których wycofanie argumentowane było m.in. troską o zapylacze. Jednakże stosowanie tego typu zapraw zostało dozwolone, tym samym producenci rzepaku mogą efektywnie chronić swoje uprawy już od samego początku. Zaprawianie nasion rzepaku chroni m.in. przed śmietką kapuścianą, gnatarzem rzepakowcem, pchełkami: ziemną i rzepakową, które atakują siewki i młode rośliny. Ponadto szkodniki te można zwalczać jesienią, wykonując opryski preparatem Karate Zeon 050 CS.
Zwalczanie w czasie uprawy
Wiosną uprawy rzepaku atakowane są przez chowacze: brukwiaczka i czterozębnego. Ich larwy atakują łodygi rzepaku, wywołując ich uszkodzenia i powodując spowolnienie wzrostu roślin. Należy monitorować ich liczebność i po stwierdzeniu występowania 2-4 dorosłych osobników pierwszego gatunku lub 6 drugiego średnio na 25 roślinach, trzeba przeprowadzić zabieg insektycydem, takim jak np. Karate Zeon 050 CS czy Evure® 240 EW, by zapobiec złożeniu jaj przez samice. Monitoring należy kontynuować, by ustalić czas następnego zabiegu, ponieważ uprawa może być celem kolejnych nalotów tych szkodników. W okresie wiosennym uciążliwe są także mszyce.
W czasie formowania pąków kwiatowych znaczne szkody wywołuje słodyszek rzepakowy, który nadgryza pąki u nasady, powodując ich wysychanie i opadanie. Straty wywoływane przez tego szkodnika mogą sięgnąć nawet 75%. Do jego zwalczania także można użyć preparatu Karate Zeon 050 CS.
W czasie kwitnienia rzepak narażony jest na ataki takich szkodników jak chowacz podobnik i pryszczarek kapustnik. Ten ostatni atakuje łuszczyny, w których rozwija się larwa, powodując uszkodzenia zawiązków nasion. Gdy osiągnie ona dojrzałość, opuszcza łuszczynę, a przez wygryziony otwór roślinę może zaatakować pryszczarek kapustnik, której larwy żywią się nasionami.
Zwalczanie szkodników po zbiorach rzepaku
Także czas po zbiorach roślin można wykorzystać do ograniczania liczebności szkodników atakujących rzepak. Na nieuprawionych ścierniskach po rzepaku rozwijają się rośliny będące żywicielami takich szkodników jak śmietka kapuściana, tantniś krzyżowiaczek, chowacz brukwiaczek, mączlik warzywny czy mszyce: kapuściana i brzoskwiniowa. Rośliny te to przede wszystkim samosiewy rzepaku, ale szkodniki żerują także na innych chwastach. Warto sięgnąć po herbicydy o szerokim spektrum działania, przeznaczone do zwalczania chwastów dwuliściennych, takie jak np. Trivko, Teridox czy Bradax. Zabiegi trzeba przeprowadzić na polach, na których planowana jest uprawa rzepaku ozimego oraz w ich sąsiedztwie.
Rezerwuarem szkodników rzepaku są także uprawy roślin kapustnych. Pozbyć się ich można, sięgają po układowo-wgłębne insektycydy gazowe, najlepiej z grup, które efektywnie działają w temperaturach powyżej 20°C.