Sady

Środki ochrony roślin - fungicydy

Środki ochrony roślin - insektycydy

Ochrona sadów

Kompleksowa ochrona sadów wymaga wielu zabiegów wykonywanych przy użyciu pestycydów - na choroby grzybowe i bakteryjne, a także na szkodniki. Poszczególne insektycydy i fungicydy dostosowuje się do fazy rozwoju drzew i krzewów jak również bieżącej sytuacji, tj. wystąpienia określonego problemu. Jak ograniczać zagrożenia w sadzie, a w razie konieczności skutecznie je eliminować?

Ochrona sadów przed chorobami grzybowymi

Drzewa i krzewy owocowe są zagrożone różnorodnymi chorobami, z czego największe znaczenie mają grzyby. W sadach jabłoniowych trzeba walczyć m.in. parchem jabłoni, gorzką zgnilizną, mokrą zgnilizną i szarą pleśnią. Podobne problemy występują u innych drzew ziarnkowych - grusz. Groźną chorobą występującą na wiśniach i czereśniach jest brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza).

Nie można bagatelizować również gorzkiej zgnilizny wiśni i leukostomozy drzew pestkowych. U porzeczek trzeba uważać m.in. na amerykański mączniak agrestu, antraknozę liści oraz rewersję czarnej porzeczki. Na plantacji brzoskwini stosuje się preparaty m.in. przeciw kędzierzawości liści. Stosowanie oprysków powinno być zgodne z programem ochrony danej rośliny. Kluczowa jest profilaktyka, w końcu lepiej zapobiegać niż "leczyć". W przeciwnym razie może dość do dużego obniżenia ilości i jakości owoców. Zwalczanie patogenu w zaawansowanym stadium rozwoju, rozprzestrzenionego na cały sad może być ogromnym wyzwaniem.

Istnieje zależność pomiędzy chorobami i szkodnikami - w połączeniu mogą dokonać spustoszenia w sadzie w danym roku. Rośliny osłabione przez choroby są bardziej podatne na szkodniki. Natomiast uszkodzenia powodowane przez owady czy roztocza to "otwarta furtka" dla chorób grzybowych, wtedy znacznie zwiększa się ryzyko infekcji patogenami.

Ochrona sadów przed szkodnikami

Sadownicy muszą walczyć z wieloma szkodnikami: polifagami żerującymi na różnych grupach roślin lub organizmami, które powodują szkody u konkretnych gatunków bądź rodzin. Dużym zagrożeniem w Polsce są mszyce, dotyczy to faktycznie każdego rodzaju upraw. Podobne zagrożenie zachodzi ze strony przędziorka. Zdarza się, że plony owoców obniżają gąsienice zwojkówek i miniarek.

Do szkodników, które nabrały znaczenia w ostatnich latach w Polsce zalicza się muszkę plamoskrzydłą. W szczególności powoduje szkody u owoców miękkich, np. truskawek, czereśni i wiśni. U jabłoni zwalcza się m.in. różne gatunki mszyc, przędziorek, kwieciak jabłkowiec, namiotnik jabłkowy i miodówki. Lista szkodników sadu jest oczywiście znacznie dłuższa. Populację szkodników ogranicza się wykonując opryski jeszcze w stanie bezlistnym (np. na przędziorka). W tym okresie zaleca się stosować preparaty olejowe.

Chemiczna ochrona plantacji owoców - jak stosować pestycydy?

Skuteczną ochronę sadu zapewnia ciągłość zabiegów ochronnych, zgodna z programem ochrony. Poszczególne środki ochrony roślin należy dobierać w oparciu o temperaturę powietrza. Zawarte w nich substancje aktywnie czynne mają różną tolerancję na chłód. Jednocześnie należy unikać nadmiernego gorąca - efektywność oprysków spada, gdy temperatura powietrza przekracza 22-25°C. Zabiegi ochrony wykonuje się rano lub wieczorem. Ogranicza to powyższe ryzyko, a przy okazji zmniejsza zagrożenie wystąpienia poparzeń słonecznych.

W przypadku roślin znajdujących się w fazie kwitnienia, niweluje się również szkodliwość dla zapylaczy. Ze środków ochrony roślin warto korzystać naprzemiennie, tj. wybierać w następstwie takie, które zawierają inne substancje aktywnie czynne (a najlepiej, gdy te związki należą do różnych grup chemicznych). To ograniczy ryzyko nabrania mechanizmów odpornościowych przez patogeny lub szkodniki. W internecie można znaleźć wykaz preparatów zatwierdzonych przez Ministerstwo Rolnictwa. Oczywiście należy je stosować z zachowaniem zasad BHP, wtedy nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka.

Ochrona w sadach przed mrozem, ptakami i zwierzyną leśną

W sadach owocowych czasem konieczna jest ochrona drzew i krzewów przed mrozem, a także późnymi, wiosennymi przymrozkami. Ważne jest budowanie odporności m.in. przez właściwe, zrównoważone nawożenie. Bezpośrednią ochronę przed ujemnymi temperaturami stanowi m.in. zraszanie nadkoronowe, zamgławianie antyprzymrozkowe i okrywanie roślin włókniną. Niezależnie od tych działań wykonuje się bielenie pni i konarów drzew, co chroni je przed zgorzelinami i ranami mrozowymi (powstałymi na skutek dużych różnic temperatur w ciągu dnia i nocy).

Żarłocznym szkodnikiem drzew owocujących, zwłaszcza czereśni, są ptaki (np. szpaki). Zagrożenie ogranicza się montując nad koronami specjalne siatki. Z kolei zima to czas intensywnego szukania pożywienia przez zwierzynę łowną. Sadownicy mają do czynienia m.in. z zającami, sarnami i dzikami. Najważniejszą sprawą jest szczelne ogrodzenie sadu. Siatka powinna być wkopana na głębokość 20-30 cm. Oprócz tego korzysta się ze środków odstraszających - repelentów.

Uprawy sadownicze wymagają stosowania różnorodnych rozwiązań i metod ochrony, w zależności od rodzaju problemu, a także uprawianego gatunku. Kompleksowa ochrona sadów daje duże profity - dobry wynik ekonomiczny.