Polska
Środki ochrony roślin (pestycydy) to podstawa w pielęgnacji zieleni. Poszczególne zabiegi stosuje się zarówno profilaktycznie, jak i doraźnie. Bez regularnego stosowania preparatów nie można spodziewać się dobrych, zdrowych plonów, ani harmonijnego wzrostu, a tym samym – atrakcyjnego wyglądu – roślin ozdobnych.
Z ich pomocą zwalcza się różne grupy szkodników – głównie owady i roztocza. Środki można podzielić na insektycydy kontaktowe (wnikają przez skórę, powodując zachwianie koordynacji i skurcze prowadzące do śmierci), żołądkowe (powodują śmierć dopiero, gdy szkodnik spożyje zatruty materiał roślinny) oraz oddechowe (wnikają przez przetchlinki i „duszą” szkodnika).
Wybierając konkretny insektycyd, zwraca się uwagę na wiele czynników – nie tylko na sposób w jaki działa, ale także na substancję aktywnie czynną, zwalczany gatunek owada (lub innego organizmu) oraz rodzaj upraw. Takie działanie zwiększa efektywność , zwłaszcza gdy ma się do czynienia z rzeczywistą „plagą” na roślinach. Przykładowo: Pirimor na mszyce stosuje się w uprawach rolniczych (m.in. są to również sprawdzone insektycydy na rzepak), leśnych, w sadzie, na rośliny zielne oraz warzywa (np. na mszyce na fasoli szparagowej).
Swoją rosnącą popularność insektycydy zawdzięczają temu, że owady rzadko atakują pojedynczo. Błyskawicznie się mnożąc, w krótkim czasie są w stanie zniszczyć większą część (lub całość!) uprawy. Skuteczna ochrona plantacji przed obecnością insektów staje się tym samym koniecznością.
Niestety, szkodzące roślinom owady są najliczniejszą, znaną człowiekowi grupą zwierząt. Plantatorzy wiedzą, jak dużym zagrożeniem mogą być. Szczególnie chętnie żywią się bowiem roślinami (w tym właśnie uprawnymi) i w szybkim tempie wydalają z siebie nieprzetrawione resztki. Niszczą uprawy polowe i mogą być roznosicielami groźnych chorób, szkodliwych dla człowieka. Są dość odporne na zapory mechaniczne. Dzięki małym rozmiarom insekty są w stanie wciskać się w najdrobniejsze zakamarki. Niestety, ważną cechą owadów jest ich duża rozrodczość, potęgująca skalę problemu, z jaką muszą się mierzyć hodowcy upraw, warzyw i owoców.
Mszyce, atakujące jęczmień jary, są wektorami (tj. nosicielami) chorób wirusowych we wczesnej fazie rozwoju zbóż. Porażone nimi rośliny nie nadają się już ani do bezpośredniego spożycia, ani uratowania, ani nawet do przetworzenia. Za najbardziej skuteczną metodę unikania chorób wirusowych tego typu uważa się zwalczanie mszyc. Oczywiście, te owady są roślinożerne i niezwykle żarłoczne. Wysysają sok z roślin, trawiąc go jedynie częściowo. Ilość pobieranego soku jest ogromna i może sięgać aż do jednej trzeciej masy ciała owada na godzinę. Pozostałości są wydalane. Co gorsza, opisywane tu insekty szczególnie chętnie występują w naszej strefie klimatycznej. Masowo obsiadają owoce i warzywa, wśród których najbardziej narażona jest kukurydza, jabłoń oraz śliwa. Mszyce to jednak nie wszystkie zagrożenia czyhające na nasze pola uprawne.
Insektycyd skutecznie zwalcza także innego szkodnika pól uprawnych – gąsienice motyli. W Polsce żerują one szczególnie chętnie na roślinach kapustowatych. Atakując w dużych ilościach, powodują równie duże straty. Gąsienice są bowiem jedynym stadium rozwojowym, w którym motyl rośnie (tzw. linienie). Z tego względu każdy osobnik zjada jak największe ilości pokarmu, na zapas. Szczególnym przysmakiem dla gąsienic są przede wszystkim rośliny młode, mające do kilku tygodni. Bez wsparcia ze strony środków ochrony roślin, cała uprawa kapustowatych jest więc zagrożona. Dorosłe motyle od razu składają jaja. Po przepoczwarzeniu szkodniki gąsienic mogą się mnożyć w błyskawicznym tempie, potęgując problem.
Dobrze zaaplikowany insektycyd szybko wnika w głąb liścia, mając wystarczający, (a przy tym nietoksyczny dla innych organizmów) poziom substancji aktywnej. Kiedy tylko roztwór preparatu wyschnie na liściu, traci on właściwości szkodliwe dla innych organizmów. Jest to aspekt niezwykle istotny. Chodzi o to, żeby preparat równocześnie tępił insekty atakujące masowo i pozostawał przy tym bezpieczny dla konsumentów. Insektycyd został opracowany w taki sposób, że po okresie planowanego oddziaływania samoistnie rozkłada się na środki nietoksyczne. Nie grozi zatem owadom pożytecznym, ssakom ani człowiekowi. Jedyne, o czym należy pamiętać, to zachowanie odpowiedniego, wskazanego przez producenta okresu karencji. Przed upłynięciem tego czasu nie należy spożywać żywności, której podawano środek ochrony roślin.
Insektycydy, kiedy są umiejętnie dozowane, wykazują bardzo dużą odporność na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Wśród najbardziej oczywistych z nich można wymienić takie, jak: temperatura, wilgotność oraz światło. Opisywana odporność jest dużym atutem, przemawiającym za stosowaniem tych metod na szeroką skalę.
Owadobójcze insektycydy działają na dwa sposoby, różniące się od siebie intensywnością. Po pierwsze, swoim działaniem te środki odstraszają szkodliwe owady. Drugi cel: zabijanie poszczególnych grup insektów. Nowoczesne środki ochrony roślin ograniczają też rozród kolejnych osobników. Jest to aspekt niezwykle istotny w przypadku tak szybko rozmnażających się organizmów.
Wiele preparatów jest skuteczną receptą na szeroką grupę szkodników – dlatego na małej działce czy w ogrodzie warto zastosować uniwersalny środek owadobójczy. Niektóre z nich nadają się także do zwalczania szkodników u roślin pokojowych. Oczywiście w takim wypadku zabieg zaleca się przeprowadzić na zewnątrz. W jakich więc warunkach przeprowadzić zabieg z wykorzystaniem tych środków? Przede wszystkim, powinno się go wykonywać przy dużej wilgotności powietrza – najlepiej o świcie lub w godzinach wieczornych, aplikując środek przy bezwietrznej pogodzie. Co ważne, insektycydy powinny być dawkowane z dala od wód gruntowych i w bezpiecznej odległości od zbiorników wodnych.
Insektycyd wysokiej jakości służy do zwalczania szkodników gryzących i ssących. Zakres jego zastosowania jest szeroki. Sprawdzi się w roślinach rolniczych, sadowniczych, warzywnych, zielarskich oraz ozdobnych.
