Jak zwalczać miotłę zbożową i inne chwasty w zbożach ozimych?

Zmieniające się warunki polowe w ostatnich latach, od okresów skrajnie suchych po skrajnie mokre, skłaniają do refleksji nad wyborem terminu odchwaszczania pól. Wybór odpowiedniego terminu nie jest łatwy. Zarówno zwalczanie jesienne, jak i wiosenne ma swoje zalety i zwolenników. Jednak wielu rolników wie, że najlepszym momentem wykonania zabiegu jest jesień. Wtedy usunięcie większości niepożądanych gatunków chwastów jest najłatwiejsze. To właśnie jesienne zabiegi pozwalają wyeliminować niemal w 100% niepożądaną miotłę zbożową oraz większość chwastów dwuliściennych. Jaki oprysk na miotłę zbożową wykonywać?

Jeśli nie jesienią, to kiedy? Oprysk na miotłę zbożową wiosną

Zdarza się, że mimo wykonanych zabiegów na chwasty jesienią potrzebny jest zabieg korekcyjny wiosną. Jeśli odpowiednio dobierzemy herbicyd do spektrum gatunkowego na polu, taka sytuacja zdarza się raczej rzadko. Nawet jeśli musimy wykonać "korektę", to taki zabieg jest znacznie łatwiejszy do wykonania, a koszty z reguły nie są wysokie. Uzupełniający oprysk na miotłę traktuje się okazjonalnie, nie jest on regułą. Po odchwaszczaniu jesiennym, na wiosnę zawsze mamy mniejszą presję chwastów, a także mniej zaawansowaną fazę rozwojową. Dlaczego tak się dzieje? Otóż, wiele gatunków chwastów kiełkuje tylko jesienią, inne, nawet jeśli kiełkują późną jesienią lub bardzo wczesną wiosną, nie osiągają zbyt zaawansowanych faz rozwojowych przed zabiegiem korekcyjnym. Oddzielną sprawą jest zrównoważony wzrost łanu, który możliwy jest na polu wolnym od chwastów. Na odchwaszczonym polu rośliny mogą optymalnie wykorzystywać składniki pokarmowe, wodę oraz nie muszą konkurować z chwastami w walce o promienie słoneczne. To tylko kilka z całej listy powodów, dlaczego jesienne zabiegi odchwaszczania stają się standardem, o którym nie powinniśmy zapominać.

Jakim gatunkiem jest miotła zbożowa i kiedy ją zwalczać?

Miotła zbożowa jest najczęściej występującym chwastem na polskich polach. Występuje na terenie całego kraju, zasiedla wszystkie rodzaje i typy gleb. Ma bardzo wysoki współczynnik rozmnażania i jest bardzo ekspansywna. Z jednego nasiona pozostawionego w glebie miotła zbożowa może wydać nawet dwa i pół tysiąca nasion, z których około 10% (250 nasion) może skiełkować już w następnym roku. Pozostałe w glebie nasiona stanowią bank, z którego gatunek może czerpać przez wiele lat. Miotła zbożowa wschodzi głównie jesienią. Może wytworzyć nawet 30 wiech. Młode miotły są łatwe do rozpoznania, pierwszy liść jest bardzo wąski, wręcz nitkowaty. Jesienne wschody przypadają głównie na październik i listopad, czyli kilka dni lub tygodni po siewie zbóż. Dlatego jesień to najlepszy czas na zwalczanie miotły zbożowej, dopóki jest jeszcze młoda i bardziej wrażliwa na działnie herbicydów. Oprysk na miotłę zbożową po siewie daje bardzo dobre rezultaty. Rozróżnia się jednak formy ozime i jare... miotły zbożowej.

W skrajnych warunkach potrafi wschodzić znacznie szybciej niż roślina uprawna. Krzewi się jesienią ograbiając uprawy z pożywienia i wody. Ponadto, roślina uprawna, konkurując z miotłą i innymi chwastami - walcząc o dostęp do światła, skupia się na wzroście wydłużeniowym części nadziemnych, a system korzeniowy nie rozwija się dostatecznie. Takie rośliny w późniejszej fazie wzrostu silniej reagują na wszelkie stresy, mają gorszy współczynnik przezimowania, a przez to również gorszy start wiosną. To wszystko ma wpływ na wegetację wiosenną, a finalnie na plon.

Jakie chwasty dominują na Twoim polu?

Przed wyborem produktu do odchwaszczania, warto sprawdzić jakie chwasty stanowią największy problem na Twoim polu. Które z gatunków występują najliczniej na jednostce powierzchni, a następnie dobrać preparat lub mieszaninę preparatów tak, by osiągnąć efekt czystego pola aż do zbioru. Zazwyczaj najliczniejsza jest miotła zbożowa, ale oprócz tego zdarza się, że kilka innych gatunków rośnie na tyle intensywnie i gęsto, że przekracza ekonomiczny próg szkodliwości. Oprysk na miotłę zbożową jesienią lub wiosną powinien obejmować także inne rośliny niepożądane, które są konkurencją dla upraw. Dlatego warto wybierać herbicydy o szerokim spektrum działania. Często najlepsze są te, które zawierają więcej niż jedną substancję aktywnie czynną lub nowe związki, na które chwast nie uodpornił się. Samo występowanie miotły zbożowej może ograniczyć plon w uprawach zbóż nawet o 40%.

Miotła zbożowa – oprysk. Jak dobrać preparaty, by skutecznie zwalczyć miotłę zbożową?

Dobór właściwego preparatu nie jest skomplikowany, ale wymaga pewnej wiedzy od użytkownika lub osoby sprzedającej produkt na temat tego: co chcemy zwlaczyć, kiedy będziemy mogli wykonać zabieg oraz jakie substancje czynne czy mechanizmy działania będą użyte. Na rynku dostępne są różne produkty nalistne i doglebowe, o różnych nazwach, ale nie zawsze z różnymi substancjami czynnymi czy mechanizmami działania. Głównym problemem w zbożach ozimych jest miotła zbożowa. Dlatego dobór herbicydów powinien w pierwszej kolejności skupiać się na wyborze, który skutecznie pozwoli się jej pozbyć.

Zwalczanie tego gatunku z roku na rok jest co raz trudniejsze i mniej skuteczne ze względu na postępującą odporność miotły zbożowej na herbicydy szczególnie z grupy B - potocznie zwanymi "ALSami" czy "sulfonylomocznikami". W różnych rejonach kraju zjawisko to ujawnia się z różną siłą. Najtrudniej zwalcza się miotłę zbożową na Warmii i Mazurach, czy Pomorzu, gdzie oprócz preparatów z grupy B, również preparaty z grupy A są coraz częściej nieskuteczne w zwlaczaniu odpornych form miotly zbożowej.

Odporność wydaje się być problemem lokalnym, ale niestety jest to już problem nie tylko krajowy, ale i globalny. Odporność miotły zbożowej na herbicydy występuje już na całym terytorium naszego kraju, w mniejszych lub większych skupiskach, a występuje również we wszystkich krajach sąsiednich. W tych regionach, gdzie przez wiele lat stosowano ten sam herbicyd lub tą samą substancję czynną reprezentującą ten sam mechanizm działania, a ponadto w płodozmianie często występowały po sobie zboża, ryzyko uodparniania się miotły jest największe. Dlatego konieczne jest stosowanie herbicydów o odmiennych mechanizmach działania, stosowanie mieszanin zbiornikowych oraz używanie tylko i wyłącznie maksymalnych zarejestrowanych dawek. W rejonach o mniejszym ryzyku pojawienia się odporności np. Podlasia czy Małopolski, dobór herbicydów nie stanowi większego problemu, ale to jak długo taka sytuacja się utrzyma, zależy w głównej mierze od nas samych oraz od stosowanych produktów.

Zwalczanie odpornych form miotły zbożej i najczęstszych chwastów dwuliściennych

Od kilku lat specjalistą w zwalczaniu miotły zbożowej, nie tylko tej wrażliwej, ale również form odpornych, jest BOXER 800 EC. Produkt może być stosowany we wszystkich gatunkach zbóż ozimych (pszenica, pszenżyto, jęczmień, żyto), a ponadto zwalcza również kluczowe chwasty dwuliścienne, między innymi: gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, przetaczniki czy przytulię czepną.

Zawiera prosulfokarb (800 g/l) – niezwykle skuteczną w zwalczaniu miotły zbożowej substancję czynną z grupy N (czyli z innej grupy niż B czy A, które coraz częściej są nieskuteczne w zwlaczaniu odpornych form miotły zbożowej).

BOXER stosuje się jesienią: doglebowo (przed wschodami chwastów) lub nalistnie (krótko po wschodach chwastów), najpóźniej gdy zboże osiągnie fazę 3 liści. Maksymalna, a zarazem zalecana dawka BOXER to 3 l/ha. W przypadku stosowania w mieszaninach wspomagających zwalczanie chwastów dwuliściennych lub stosowania wyłącznie przeciwko miotle zbożowej można zastosować dawkę 2l/ha. BOXER idealne pasuje do jesiennych programów ochrony – sprawdza się zarówno w mieszaninach jak i zabiegach sekwencyjnych. W połączeniu z innymi produktami na chwasty dwuliścienne może stanowić kompletny zabieg na chwasty już jesienią. Zabieg wykonuje się w czasie bezdeszczowej i bezwietrznej pogody. Warto zwrócić uwagę także na temperatury – poszczególne substancje aktywne mają różną tolerancję względem temperatur minimalnych. Oprysk na miotłę zbożową musi być przeprowadzony precyzyjnie. Im większy kontakt zielonych organów z cieczą roboczą, tym większa szansa na ograniczenie populacji chwastu.

Fot. 1 Boxer 800 ES – przykładowe zwalczane chwasty

Nowa generacja produktu. Skuteczny oprysk na miotłę zbożową!

Od 2 lat na rynku dostępna jest nowa generacja produktu Boxer, czyli BOXER EVO. Produkt ten również może być stosowany we wszystkich gatunkach zbóż ozimych (pszenica, pszenżyto, jęczmień, żyto). Zawiera dwie substancje czynne – prosulfokarb (667 g/l) oraz diflufenikan (14 g/l), który wzmacnia i poszerza spektrum działania produktu. Boxer Evo, podobnie jak Boxer, jest specjalistą w zwalczaniu miotły zbożowej i kluczowych chwastów dwuliściennych. Ma wysoką skuteczność w zwalczaniu takich chwastów jak: fiołki, samosiewy rzepaku czy chwasty rumianowate. Boxer Evo może być stosowany jesienią: doglebowo (przed wschodami chwastów) lub nalistnie (krótko po wschodach chwastów), najpóźniej gdy zboże osiągnie fazę 3 liści. W zależności od intensywności zachwaszczenia zalecany jest w dawce 3-4 l/ha.

 

Fot. 2 Boxer Evo – przykładowe zwalczane chwasty

Rekomendacja mieszanin pozwalających zwalczyć najważniejsze chwasty w zbożach ozimych

Produkt Boxer stanowi doskonałą bazę do tworzenia mieszanin. Firma Syngenta przebadała różne warianty mieszanin. W tabeli poniżej znajdują się rekomendowane mieszaniny oraz najważniejsze zwalczane gatunki chwastów.

Mieszanina BOXER + substancja czynna:	Najważniejsze zwalczane gatunki chwastów:
Boxer 2 l/ha	Miotła zbożowa, przetaczniki, gwiazdnica pospolita
Boxer 2 l/ha + Diflufenikan	Miotła zbożowa, fiołek polny, rumianowate*, samosiewy rzepaku, tobołki, taszniki, przetaczniki, gwiazdnica pospolita, przytulia czepna
Boxer 2 l/ha + Pendimetalina	Miotła zbożowa, mak polny, tobołki polne, taszniki, przetaczniki, gwiazdnica pospolita, przytulia czepna
Boxer 2 l/ha + Chlorosulfuron	Miotła zbożowa, fiołek polny, rumianowate, mak polny, samosiewy rzepaku, tobołki polne, taszniki, przetaczniki, gwiazdnica pospolita
Boxer 2 l/ha + Diflufenikan + Chlorosulfuron	Miotła zbożowa, fiołek polny, chaber bławatek*, mak polny*, rumianowate, samosiewy rzepaku, tobołki polne, taszniki, przetaczniki, gwiazdnica pospolita, przytulia czepna

Tab. 1 Boxer 800 EC w mieszaninach
* w przypadku kompensacji możliwe działanie niewystarczające

BOXER EVO – gotowy produkt – nie wymaga mieszania z innymi produktami

BOXER EVO	Najważniejsze zwalczane gatunki chwastów:
Boxer Evo 3 l/ha	Miotła zbożowa, przytulia czepna, gwiazdnica pospolita, przetaczniki, fiołek polny, wiechlina roczna, rumianowate, taszniki
Boxer Evo 4 l/ha	Miotła zbożowa, przytulia czepna, gwiazdnica pospolita, przetaczniki, fiołek polny, wiechlina roczna, rumianowate, taszniki, samosiewy rzepaku

Tab. 2 Boxer Evo - rekomendacja stosowania