Uprawa pszenicy – jak uzyskać dobry plon?

Pszenica to najczęściej uprawiane w Polsce zboże. Stanowi podstawę bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Jest to jednocześnie jedno ze zbóż najbardziej wymagających co do jakości gleb, agrotechniki, nawożenia i ochrony, co jest skutkiem wielowiekowej hodowli nastawionej na wielkość plonu i parametry użytkowe ziarna. Dlatego obecnie, by uzyskać sukces w uprawie pszenicy, trzeba dokładnie przestrzegać zaleceń i ściśle trzymać się wymaganych terminów zabiegów. Spełnienie tych warunków przyniesie dobry, wysokiej jakości plon.

Właściwa agrotechnika

By uzyskać dobry plon, uprawa zbóż musi być poprzedzona odpowiednim przygotowaniem pola. Warto o tym pomyśleć już na etapie wysiewu przedplonu. W przypadku pszenicy najlepszymi przedplonami są rośliny oleiste, okopowe i strączkowe. Po zbiorze poprzedniego plonu konieczne jest terminowe wykonanie podorywki i bronowania. Pozwoli to na przyspieszenie rozkładu resztek pożniwnych, na których zazwyczaj rozwijają się patogeny.

Wybór odmiany i zaprawianie ziarna na siew

Współcześnie popularna uprawa zboża, jakim jest pszenica, odbywa się w monokulturze, nierzadko w systemach uproszczonych. Wymaga ona jednak ochrony materiału siewnego z użyciem odpowiedniej zaprawy, która zabezpieczy kiełkujące i wschodzące rośliny przed chorobami, takimi jak zgorzel siewek czy podstawy źdźbła oraz przed patogenami atakującymi liście i kłosy w późniejszym okresie. Uprawiając pszenicę, warto sięgać po odmiany tolerujące monokulturę oraz odporne na choroby – szczególnie te, których obecność na polu została już potwierdzona. By pszenica ozima prawidłowo się rozwinęła i weszła w okres spoczynku, ważny jest optymalny dla poszczególnych regionów termin wysiewu.

Odpowiednie nawożenie

Jak wiadomo, bez nawozu nic nie urośnie. Dlatego konieczne jest ustalenie strategii nawożenia pola, którą powinna poprzedzić analiza gleby. Dzięki temu będzie wiadomo, które składniki mineralne należy uzupełnić, a których jest wystarczająca ilość. W ramach tych badań warto też zbadać odczyn gleby, by w razie potrzeby wykonać jej wapnowanie. To od odczynu podłoża zależy właściwe pobieranie składników mineralnych przez rośliny. Przed orką i siewem do ziemi aplikuje się nawozy potasowe i fosforowe – jako te, które są mniej mobilne w glebie. Jeśli jest to konieczne, można także podać niewielką, startową dawkę azotu. Należy jednak przy tym uważać, ponieważ nadmiar azotu w okresie jesiennym będzie skutkował słabszym przygotowaniem roślin do zimy oraz większą podatnością na choroby grzybowe.

W okresie wiosennym konieczne jest podanie azotu, którego całkowita ilość powinna wynosić od 20 do 25 kg czystego składnika na każdą tonę plonu, jaki planujemy uzyskać. Dawkowanie nawozu rozbija się na trzy terminy:

• po starcie wegetacji,
• na początku strzelania w źdźbło,
• przed kłoszeniem.

Dwie pierwsze dawki można podać doglebowo, zaś trzecią w formie zabiegu dolistnego.

Prawidłowa ochrona i formowanie łanu

Uprawa zbóż wymaga prawidłowej ochrony już od samego początku. Jednym z trzech filarów jest zwalczanie chwastów, których konkurencja ze zbożami o wodę i sole mineralne z gleby może skutkować nawet kilkudziesięcioprocentowym spadkiem plonu. Trzeba je wykonać szczególnie w okresach krytycznej wrażliwości na zachwaszczenie, czyli jesienią i wczesną wiosną. Oczywiście nie można zaniedbać ochrony przed grzybami i szkodnikami, które obecnie zagrażają uprawom już od jesieni.