Septorioza paskowana liści

Septorioza paskowana liści to choroba atakująca przede wszystkim pszenicę, choć objawy obserwowane są też na pszenżycie oraz innych zbożach. Wywoływana jest ona przez grzyb Zymoseptoria tritici (synonim Septoria tritici), którego stadium płciowym jest Mycosphaerella graminicola. Wytwarza ona zarodniki workowe i odpowiada za infekcje pierwotne patogenu. Z kolei za zmasowane porażenia odpowiadają zarodniki konidialne, wytwarzane przez stadium niedoskonałe. Septorioza paskowana liści powoduje przedwczesne zasychanie i zamieranie liści, przez co ograniczeniu ulega powierzchnia asymilacyjna. Skutkuje to słabszym odżywieniem rozwijających się roślin i zmniejszonym odkładaniem w nich składników pokarmowych. Powoduje to, że spora część porażonych roślin jest silnie osłabiona i nie będzie w stanie przezimować. Mniejsza jest też podaż składników pokarmowych do ziarna, co w efekcie przekłada się na znaczne straty w plonach, sięgające w zależności od regionu od 5 do nawet 50 procent.

Septorioza paskowana liści najintensywniej rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności powietrza (optimum 85%) oraz przy temperaturze powietrza na poziomie 10-15°C, choć jej rozwój następuje w przedziale od 2 do 32°C, przy czym w temperaturze poniżej 7°C nie dochodzi do infekcji roślin. Okres inkubacji choroby trwa od 7 do 16 dni. Źródłem choroby są zimujące na resztkach pożniwnych grzyby, których zarodniki są roznoszone wraz z kroplami deszczu.

Wzmożonemu występowaniu septoriozy paskowanej liści sprzyja wilgotna i łagodna pogoda na wiosnę oraz liczne opady, a także zbyt duża gęstość siewu. Utrzymywaniu się patogenu na polu pomagają pozostawione na polu resztki pożniwne, a ponadto niezwalczane samosiewy zbóż, szczególnie groźne w przypadku uproszczonego płodozmianu, w którym dominują zboża oraz kukurydza.

Septorioza paskowana liści – objawy

Septorioza paskowana liści objawia się już w stadium siewek, w okresie jesiennym. Ma ona wtedy postać chlorotycznych, okrągłych plam z nieco jaśniejszym środkiem, które z czasem ulegają nekrozie. Czasami zmiany te przybierają kolor białoszary z czarnymi piknidiami i w tej fazie choroba może zostać pomylona z objawami mączniaka prawdziwego. Symptomy porażenia najlepiej widoczne są na liściach mających bezpośredni kontakt z glebą. Na wiosnę Septorioza paskowana liści uwidacznia się w postaci początkowo małych, nekrotycznych, soczewkowatych lub wydłużonych plam jasnych albo koloru brunatnego, często z chlorotyczną obwódką. Są one zlokalizowane pomiędzy nerwami liści. Z czasem zmiany te rosną i zlewają się ze sobą, zajmując niejednokrotnie całą powierzchnię liści wraz z pochwami, prowadząc z czasem do obumierania całych liści. Na nerwach widoczne są pyknidia barwy ciemnobrunatnej lub czarnej. Zbliżone objawy chorobowe może dawać septorioza plew, która również atakuje liście. Innymi symptomami septoriozy paskowanej liści są: skrócenie kłosa, spadek liczby ziaren w kłosie i znaczne zmniejszenie masy tysiąca ziaren.

Septorioza paskowana liści – zapobieganie

Rozwój choroby można zatrzymać przede wszystkim przez głębokie przyorywanie resztek pożniwnych, w tym także osypanego ziarna zbóż. Rozkład pozostającej materii organicznej da się przyspieszyć poprzez zastosowanie oprysku mocznikiem lub środkami zawierającymi bakterie, które wykorzystają resztki pożniwne. Materiał siewny powinien być zaprawiony preparatami, na które Septorioza paskowana liści jest wrażliwa. Warto też wybierać odmiany, które wykazują odporność na tę chorobę. Dobrym sposobem na ograniczanie rozwoju patogenu jest płodozmian, w którym zachowane są przynajmniej 2-3 letnie przerwy w uprawie pszenicy, a jeszcze lepiej pomiędzy jakimikolwiek zbożami na danym stanowisku.

Septorioza paskowana liści – zwalczanie

Przed przystąpieniem do zwalczania należy przeprowadzić lustrację pola. Jesienią dokonuje się jej w fazie krzewienia (BBCH 21-29), na co najmniej 50 roślinach. Jeśli Septorioza paskowana liści widoczna jest na 30 do 50% sprawdzanych roślin i jednocześnie utrzymuje się wysoka wilgotność powietrza, trzeba przystąpić do zabiegu. Septorioza paskowana liści może być zwalczana środkami należącymi do triazoli, morfolin lub karboksyamidów, najlepiej w mieszance, która pozwoli na uniknięcie rozwoju odporności.

Polecane środki ochrony roślin