W Polsce zboża zajmują największą powierzchnię zasiewów, uprawia się je na blisko 70% gruntów ornych. Obecna sytuacja ekonomiczna na rynku zbóż przemawia za tym, aby maksymalnie wykorzystać potencjał plonowania rośliny, między innymi przez odpowiednią ochronę przed chwastami, wyleganiem, chorobami i szkodnikami. Uzyskane w ten sposób lepsze plony oraz wyższa jakość ziarna z nadwyżką rekompensują nakłady.
Niewiele osób wie o tym, że Polska jest jednym z najważniejszych producentów zbóż w Unii Europejskiej. Na terenie naszego kraju uprawia się zarówno zboża ozime, jak i jare. Do najczęściej wysiewanych zbóż zalicza się pszenicę, jęczmień i kukurydzę.
Nowoczesna uprawa zbóż zakłada nieszablonowe rozwiązania i wybory. Idący z duchem czasu rolnicy decydują się na wysiewanie odmian przygotowanych przez ekspertów z dziedziny hodowli i ochrony roślin. Tego typu odmiany – takie jak pszenica Delawar, pszenica Agil, pszenica Opal czy poszczególne odmiany jęczmienia hybrydowego – gwarantują wysoką odporność na choroby i ponadprzeciętną produktywność. Łączą w sobie optymalny wzrost i zwiększoną zimnotrwałość – przynoszą dzięki temu mniej strat w najbardziej newralgicznych okresach w ciągu roku. Co więcej, jakość zebranego zboża również jest bardzo wysoka, co widać choćby przez pryzmat zawartości białka.
Dodatkowo dzięki stosowaniu odpowiednich środków ochrony roślin zwiększają się ich plony, a co za tym idzie – uprawa zbóż jest bardziej opłacalna. W celu zmaksymalizowania potencjału zbóż warto stosować różnego rodzaju środki wspomagające ich prawidłowy rozwój: fungicydy, herbicydy, regulatory wzrostu oraz zaprawy nasienne. Nowoczesna uprawa zbóż oznacza bowiem nie tylko wysiewanie niespotykanych dotąd odmian, ale również wykorzystywanie do maksimum możliwości, jakie oferuje dzisiejszy rynek agrotechniczny.
Nowoczesna uprawa zbóż – jakich błędów należy unikać?
Częstym błędem związanym z uprawą zbóż jest stosowanie niezbilansowanych dawek nawozów, szczególnie azotu, a także opóźnienie w zasilaniu. Forma nawozu ma szczególne znaczenie w okresie wczesnowiosennym, ponieważ w tym czasie należy podać roślinom łatwo przyswajalny azot azotanowy. Uprawa zbóż ozimych z użyciem mocznika skutkuje powolnym uwalnianiem azotu, co nie zaspokaja potrzeb intensywnie krzewiących się roślin. Głodzenie ich często pojawia się również po zastosowaniu nawozów granulowanych w okresie suszy. Warto wtedy aplikować łatwo dostępny dla roślin azot w formie roztworu, np. RSM.
Częstym błędem w uprawie zbóż jest ponadto zaniedbanie zaopatrzenia roślin w siarkę i magnez oraz w niezbędne mikroelementy – te poleca się podawać w formie oprysku nalistnego.
Nowoczesna uprawa zbóż – jak zapewnić roślinom odpowiednią ochronę?
Uprawa zboża, zarówno ozimego, jak i jarego, musi być obecnie oparta na fundamencie, jakim jest zaprawiane ziarna. Brak tego zabiegu skutkuje zwiększonym ryzykiem przenoszenia chorób, których konsekwencjom rzadko kiedy da się zapobiec za pomocą późniejszych oprysków. Efekt ochronny zaprawiania będzie szczególnie widoczny przy zbożach jarych, których krótszy okres wegetacji powoduje, że nie zawsze można wykonać wszystkie, niezbędne zabiegi ochrony przeciwgrzybowej.
Aby zmniejszyć możliwość wystąpienia chorób wirusowych, konieczne jest z kolei zwalczanie szkodników je przenoszących, szczególnie mszyc. Dla uzyskania dobrego plonu niezbędne jest też zwalczanie chwastów, które stanowią silną konkurencję dla rozwijających się roślin i mogą przyczynić się do znacznego spadku plonów.
Warto jednak pamiętać, że nowoczesna uprawa zbóża wymaga przeprowadzania odpowiednich zabiegów ochronnych przez cały rok. Nawet po zaprawieniu rośliny może bowiem dotknąć choroba lub atak szkodników. Z tego względu szczególnie ważnym jest uprzednie zaopatrzenie się we właściwe środki ochrony, tj. herbicydy, fungicydy i insektycydy.
Nowoczesna uprawa zbóż – jak zadbać o prawidłowy rozwój łanu?
Kolejnym elementem nowoczesnej uprawy zbóż, o którym nie można zapomnieć, jest dbanie o odpowiedni rozwój łanu. Jednym z najczęstszych błędów w uprawie zbóż jest bowiem zastosowanie zwykłych dawek azotu w przypadku nadmiernie rozkrzewionych zbóż ozimych, który dodatkowo pobudza rośliny do wzrostu i zagęszczania łanu. Wysokie stężenie tego nawozu przekłada się na zwiększoną podatność plonu na choroby. Duże zagęszczenie roślin, a co za tym idzie, kłosów na jednostce powierzchni, przyczynia się do konkurencji w wysiewie i prowadzi nieuchronnie do spadku liczby oraz masy ziaren z kłosa. W konsekwencji plon z jednostki powierzchni może być niższy niż ten uzyskany z mniejszej liczby roślin na jednostkę powierzchni. Gorsza będzie także jakość samego ziarna. Takie same skutki w przypadku uprawy zbóż jarych będzie miał zbyt gęsty siew na jednostkę powierzchni.
Nadmierne zagęszczenie roślin zwiększa ponadto niebezpieczeństwo ich wylegania. Konieczne jest wówczas skracanie z użyciem odpowiedniego regulatora wzrostu, co pozwoli na komfortowy zbiór zboża i pomoże ograniczyć presję chorób.
