Jagodniki

Środki ochrony roślin - fungicydy

Środki ochrony roślin - insektycydy

Środki ochrony roślin - herbicydy

Jagodniki – krótkie wprowadzenie

Jagodnik to miejsce uprawy krzewów jagodowych (w celach komercyjnych lub amatorskich), przede wszystkim obejmujące borówkę amerykańską oraz jagodę kamczacką. Oprócz tego do grupy zaliczana jest aronia, malina, jeżyna, porzeczki, agrest, truskawki i maliny. Jak założyć takie miejsce? Jak chronić krzewy jagodowe przed najgroźniejszymi chorobami i szkodnikami?

Gdzie zakładać jagodniki?

Jagodnik należy założyć na stanowisku słonecznym, ciepłym, osłoniętym od wiatru. Dzięki temu krzewy owocowe dają wysoki plon, a owoce są dobrze wybarwione (i słodsze). Należy unikać zastoin mrozowych, czyli zagłębień terenu, w którym panują nieco inne temperatury niż w pozostałych częściach pola czy ogrodu. Można je łatwo rozpoznać, gdyż w trakcie sezonu uprawowego w takim miejscu dłużej utrzymuje się mgła. Zastoiny mrozowe zwiększają ryzyko przemarznięcia roślin zimą, uszkodzeń kwiatów w okresie wiosennym oraz wzmożonego występowania chorób grzybowych (np. szarej pleśni).

Jagodnik zakłada się na starannie przygotowanym terenie. Kluczowe jest zwiększenie żyzności i zasobności podłoża. Polecanym zabiegiem przed zakładaniem plantacji jest zastosowanie obornika (wymieszanie z glebą), w kolejnych latach zwykle stosuje się nawozy mineralne. W uprawach profesjonalnych dawki nawozowe ustala się na podstawie wyników analizy laboratoryjnej gleby. Jagodnik na własne potrzeby raczej dokarmia się sugerując ogólnymi potrzebami pokarmowymi poszczególnych gatunków. Ważne jest uregulowanie pH, gdyż wpływa na to efektywność pobierania składników pokarmowych. Borówka ma specyficzne wymagania, gdyż powinna być uprawiana w glebach kwaśnych.

W przypadku, gdy dany obszar uprawy znajduje się przy zadrzewieniach lub występuje w nim wzmożony problem z pędrakami, w roku poprzedzającym zakładanie jagodnika warto posiać grykę. Roślina wydziela substancje, które hamują rozwój, a nawet zwalczają szkodnika glebowego. Ponadto korzystny jest siew nawozów zielonych (np. bobowatych), a także aksamitki, która zwalcza chorobotwórcze nicienie glebowe.

Jak uprawiać krzewy jagodowe?

Sposób uprawy zależy od wymagań poszczególnego gatunku. Przykładowo maliny letnie uprawia się na drutach, a liście truskawek kosi się po owocowaniu. Jednakże istnieją uniwersalne zasady, które można można wykorzystać w jagodniku:

• Nawożenie dostosowuje się do potrzeb gatunku, ale warto pamiętać, aby azotu nie stosować zbyt późno (jesienią), gdyż zmniejsza mrozoodporność roślin. Aplikowany w nadmiarze zwiększa ryzyko uszkodzeń mechanicznych. Na trwałość owoców wpływa m.in. wapń. Krzewy i krzewinki właściwie nawożone potasem są odporniejsze na skutki suszy. W przypadku wystąpienia symptomu niedoboru poszczególnych pierwiastków zaleca się zastosować nawozy dolistne, które działają szybciej w porównaniu z doglebowymi.
• Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnych u krzewów owocowych jest cięcie. Technikę dostosowuje się do konkretnego gatunku.
• Krzewy w jagodniku mają różną tolerancję na niedobór wody, jednakże nawadnianie pozytywnie wpływa na wysokość i jakość uzyskiwanego plonu.
• Dużą uwagę należy poświęcić ochronie roślin (tym poniżej).

Zabiegi ochronne w jagodniku - jakie są zagrożenia? Jak z nimi walczyć?

Krzewy jagodowe uprawia się dla wysokiego plonu, dlatego poświęca się więcej środków na ochronę niż w przypadku roślin ozdobnych. Najlepiej korzystać z programu ochrony dla konkretnego gatunku. Stosuje się opryski zapobiegawcze, aby nie dopuścić do infekcji patogenem lub wystąpienia szkodnika, a także doraźne - w przypadku, gdy problem już nastąpi. W sprzedaży dostępne są pestycydy o różnym mechanizmie działania (np. kontaktowe i systemiczne). Zawierają różnorodne substancje aktywne. Warto stosować je naprzemiennie, aby ograniczyć ryzyko nabrania odporności przez patogeny lub szkodniki.

W jagodniku mogą wystąpić choroby grzybowe charakterystyczne dla gatunku lub powszechnie spotykane u roślin. Do tej drugiej grupy zalicza się m.in. szarą pleśń, mączniak prawdziwy i mączniak rzekomy. U truskawki ponadto może wystąpić m.in. biała plamistość, antraknoza i nekrozy powodowane przez Gnomonia comari.Z kolei w uprawie borówki amerykańskiej poza szarą pleśnią i antraknozą uwzględnia się zabiegi ochronne przeciw zamieraniu pędów. U maliny pewne szkody może wyrządzić także rdza.

Ze szkodników największe znaczenie faktycznie we wszystkich rodzajach upraw mają różne gatunki mszyc. Wysysają sok z zielonych części roślin prowadząc do deformacji i zamierania (głównie dotyczy liści). Osłabiają wzrost, zwiększają podatność na choroby i pośrednio wpływają na plon. W czasie żerowania wydzielają lepką spadź, która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. Oprócz tego są wektorem wirusów, co m.in. ma znaczenie w uprawie truskawek. Inne szkodniki jagodnika to m.in. przędziorki, larwy motyli, kwieciaki (np. malinowiec), nicienie i przezierniki.

Ochrona jagodnika - podsumowanie

Jagodnik dostarcza cennych i smacznych owoców, na potrzeby własne lub pod kątem sprzedaży, jednakże wymaga wzmożonej pielęgnacji. Dużą uwagę należy poświęcić na przygotowanie terenu pod sadzenie, a później na ochronę przed agrofagami (choroby, szkodniki, chwasty), nawożenie i cięcie.